Filatelista

COUPON REPONSE INTERNATIONAL

Vojislav BEGOVIĆ

Kada sam 2002. godine za "Filatelistu" napisao članak pod istim naslovom želeo sam da skrenem pažnju na kuponski materijal iz međunarodne poštanske službe i ukažem na njegovu nedovoljnu zastupljenost u domaćim filatelističkim izlošcima. Istraživanje sam nastavio proučavanjem dokumenta Svetskog poštanskog saveza, raspisa poštanskih uprava, web dokumenata i kuponskog materijala koji

sam u međuvremenu prikupio.

Definicija

Međunarodni kupon za odgovor (IRC) je poštanska vrednosnica koja se u zemljama Svetskog poštanskog saveza može zameniti za jednu ili više poštanskih maraka koje odgovaraju najmanjoj poštarini za običnu prioritetnu pošiljku ili obično avionsko pismo otpremljeno za inostranstvo.

Devedesetih godina XX veka zamenjivost kupona proširena je na ekvivalente za obično avionsko pis-

mo (par voie aćrienne).

-REĐONSE 1NTERNAOTONAL,

MEBVYIAPO/HI Ky TOM BA OJTrOBOP

· Onaj yo MORC 20 če BdaMeHH MADNKOM: OJ 95 nana MH Apyrn aogulr, oGcaciBHaa npDeAHOCT}} DBG CyMP, y 36MžaMa ROJO cy npMcraač Na Cayaoyv

TEL

| SEROME.

ace IMA a.

Dieser Schein wird in den Lšndern, dis dar Versi ai getreten sind, nur gegen Freimarken iti Wert= Yon 25 Cenlimes um

agtaurcht. This coupon can b# exchanqed {or a posiagc stamp of ihc value

c[ 25 centimcs cr the gquivalent of tnat sum in Countries vehich have adopted the nrrangqement.

Este vala. podra. nangazrse por un sello da corracs de 25 centimos, o del valor equivalente 4 sta cantidad, en los paises qus-se haysan adherido al acuocrdo.

Qussta cedola pub ossere ccmbiala con in irancobollo del veiore di 25 centesimi, o coll'equivalente di detta somma, nel pacesi che hannc · adcrito all'Accordo.

Mint Rome design (face and reverse side) of 35 bara for stombs of 25 bara or equivalent in any UPU for ordinary letter to Serbia. Tybe 3 (1910): (pbaragrabhs on the back side not sebarated by lines; the first baragrabh of text consists three lines).

Univerzalnost je princip

Nastanak međunarodnog kupona za odgovor treba posmatrati u istorijskom kontekstu promena koje su zahvatile svet početkom XX veka. U to vreme odnosi između poštanskih uprava, članica Svetskog poštanskog saveza, uređivani su bilateralnim aranžmanima. Zbog toga su postojale razlike, ne samo u tarifama već i težinskim jedinicama kao bazi za obračun. Sistem međunarodnog poštanskog obračuna bio je vrlo složen. Svetski poštanski savez nastojao je da promeni takvo stanje, pojednostavi postupanje i podstakne poštansku razmenu između država članica.

Sve do uvođenja međunarodnog kupona za odgovor nije postajao instrument ili mehanizam koji bi omogućavao plaćeni odgovor pismom poslatim iz inostranstva.

Poštanska uprava Velike Britanije učinila je više predloga kongresu UPU u Rimu (1906) na osnovu kojih je uveden IRC. Svetski poštanski savez je počeo sa propisivanjem minimalnih taksi u poštanskom saobraćaju koje su imale primenjivati države članice. Poštanskim konvencijama utvrđivane su najmanje prodajne cene kupona za odgovor.