Gledišta

nejednakosti. To se ogleda u isticanju tehnološkog razvitka kao određujućeg faktora distributivnog sistema, što, u stvari, nije ništa drugo nego stepen razvijenosti proizvodnih snaga jednog društva. Pored toga. da se u starim pnmithmim društvima raspodela vršila na osnovu p o tr eb a, a u tehnološki razvijenijim na osnovu m o ć i usled stvaranja ekonomskog viška, takođe je veoma blizu Marksovim postavkama. Ovakav pristup problemu društvene nejednakosti je veliki korak napred za američku sociologiju u kojoj uglavnom preovlađuju subjektivistički pristup društvenom rasiojavanju i funkcionalistička teorija stratifikacije. lako je Lenski samo delimično napustio funkcionaiističku teoriju, ipak je njegova kritika ove teorije duboko pogodila osnovne postavke te danas dominantne teorije u američkoj sociologiji- Međutim, ako pogledamo kakve su bile namere pisca i šta je njegova knjiga pmžila, smatramo da se njegov napor da izgradi novu, originalnu teoriju dmštvenog raslojavanja i nejednakosti ne može oceniti kao potpuno uspeo. Najvažnija zamerka sastoji se u tome da njegova sintetićka teorija više liči na kompromis, eklektičko sastavljanje delova dve suprotne teorije, nego na sintezu koja u sebi razrešava tezu i antitezu. Ovo se jasno izražava u poslednjoj glavi knjige, u kojoj on ponovo vrši pregled obe teorije, ali sada u odnosu na svoje stavove. Pri tome se vidi da je prosto prihvatio pojedine stavove i jedne i drage teorije. Ukratko, naš je utisak da ukoliko je Lenski i bio na putu stvarne sinteze, ona nije sasvim dograđena i jasno precizirana kao novo i jedinstveno rešenje. Kao što smo već pomenuh, smatramo da se Lenski nije dosledno držao svog metoda, jer su analizirani empirijski podaci tražili mnogo temeijniju izmenu prvobitnih teorijskih postivki. Tako se stiče utisak nategnutog odnosa iz-

medu teorije i empirijskih podataka, što donekle rađa sumnju u ispravnost njegovih generalizacija. I pored izvesnih nedostataka, smatramo da je knjiga Gerharda Lenskog doprinela razvoju teorije društvenog raslojavanja i sociološke misli uopšte. vesna pešić

UČEŠĆE U POLITIČKOM ŽIVOTU KAKO I ZAŠTO?*

Sve je više priloga u ogromnoj produkciji sociološke literature, posebno u SAD, koji sami po sebi nisu originalni, novi, u oblasti društvenih nauka, posebno u sociologiji, već prikaz, odnosno analiza postojećih studija iz pojedinih oblasti. Takav je slučaj i sa knjigom o kojoj ovde govorimo, a za koju slobodno možemo reći da je izvrsna studija postojećih istraživanja političkog života ne samo u SAD već i u drugim zemljama. Za one koji su zainteresovani za empirijska istraživanja u političkoj sociologiji ovakva jedna komparativna studija političkog učešća građana je od posebnog značaja, jer pruža mogućnost upoznavanja sa istraživačkim iskustvom drugih, neophodnim za sopstveni istraživački rad. Autor u uvodnom delu kaže da cilj njegove knjige nije stvaranje opšte teorije o političkom životu, već nacrt mo-

857