Gledišta, 01. 05. 1968., str. 48

brže razrješavanje nagomilanih zaliha robe svih vrsta, čime će se dati proizvodnji jači impuls. Međutim, oživljavanje privrede, uz naglašenu potrebu inovacije proizvodnje moguće je postići samo uz podršku jedne fleksibilne i selektivne kreditno-monetar- ne politike, posebno kada je u pitanju privreda, mada time ne želimo potcijeniti i potrebu liberalizacije: kreditiranja potrošača, čime bi također i proizvodnja dobara za široku potrošnju dobila realan podsticaj za svoje proširenje i modemizaciju. No, postavlja se pitanje da li je postojeći bankarski aparat, sa orijentacijom na kvantitativno, odnosno glr> balno reguliranje novčanog opticaja i kreditnog potencijala poslovnih banaka, sposoban djelovati tako da ne pothranjuje ili übrzava inflaciju, kao što je u godinama sprovođenja reforme djejstvovao u suprotnom pravcu, pothranjujući deflatornu politiku. Osnovano je sumnjati, prema tome, u uspješnu pomoć kreditno-monetarne politike uz nedovoljnu izgrađenost bankarskog sistema, jer oživljavanje pri- vrede, čemu pretpostavljamo korišćenje reflacionih r mjera, realno se oslanja na takvu kreditnu pohtiku koja delimitiranje reeskontnih, dokumentarnih i posebnih kredita mora prihvatiti kao nužnost. A ta- da se u većoj mjeri nego u uvjetima restrikcije kre- dita zahtijeva selektivno kreditiranje prema principima najveće korisnosti i prešnosti. No, bez ohzira na to da li oživljavanju privrede pretpostav Ijamo ekspanzivnu politiku, odnosno reflacione mjere, koje podrazumijevaju kontroliranu i umjerenog ; stupnja inflaciju, ili nastavljanje dosadašnje deflatorne politike, razumljivo uz potrebne i zamašnije korekcije, bankarski sistem dolazi danas u mnogo veće iskušenje nego čak u vrijeme uvođenja refor- me. Ovo, naravno, implicira njegovu brzu i kvalitetnu reakciju, ali kao sposobnog i ravnopravnog partnera privrede, uz prethodnu organizaciju i dograd- nju. Potreba njegovog usavršavanja u sadašnjim uvjetima prilagođavanja imperativu oživljavanja pri vrede još više se mora naglasiti kada imamo u vidu da su za nama ostala dva perioda (onaj do refornu i ovaj poslije reforme) nedovoljno uspješne mone tarno-kreditne politike, odnosno tako organiziranor bankarskog sistema koji, čini nam se, ne može v potpunosti udovoljiti savremenim privrednim krc tanjima. To je činjenica koja još drastičnije potvi đuje neadekvatnost monetarno-kreditnog instrumen tarija u procesu stabilizacije naše privrede. Kake inače protumačiti drukčije nelikvidnost onog zdra vog dijela privrede, sposobnih privrednih organiza cija, koje su se u početku sasvim uspješno uklapajt-l u reformu i svjetsku privredu, aii koje su kasnije slabo potpomognute bankarskim kreditom, a u/ ■ ~pomoć” nelikvidnih proizvođača, zapale u iste teškoče nelikvidnosti.

746

DR PAVAO DOMAMCIČ