JUS standardizacija

106

130 „ 139 Vijci sa upuštenom glavom

140 ,, 149 Vijci sa upuštenom sočivastom glavom

150 „, 159 Specijalni vijci sa upuštenom glavom

160 ,, 169 Vijci sa poluokruglom glavom, obični

170 „ 179 Vijci sa poluokruglom glavom, specijalni 180 „ 189 Vijci sa T-glavom ;

190 ,, 199 Specijalni vijci za vagonsku– oplatu

200 ,, 209 Vijci sa nareckanom glavom 910 ,, 219 Vijci sa prstenastom glavom 220 ,, 229 Vijci sa ušicom ~ ı

230 „, 239 Vijci sa krilastom glavom

9240 ,, 249 Vijci sa ftrostranom glavom

250 „, 259 Sidreni vijci sa koničnom glavom

260 ,, 269 Svorni vijci

270 „;. 279 Uvrini vijci sa 6-ugaonom rupom:

280 ,, 289 Uvrini vijci sa zarezom

290 ,, 299 Uvrini vijci sa naročitim završetkom

300 „ 309 Vijci za navarivanje

310 ,„, 319 Sidreni vijci bez glave

320 , 499 Rezervisano za druge vrste vijaka za metal i druge materijale, sem drveta

500 ,, 509 Vijci za 'drvo sa šestostranom glavom

510 „, 519 Vijci za drvo sa upuštenom- glavom

5920 „, 529 Vijci za drvo sa upuštenom sočivastom

: - ~ glavom n

530 „, 589 Vijci za drvo za OO1BoLI plo glavopi

540 ,, 599 Rezervisano za druge: vijke za drvo

600 ,, 609 Navrtke šestostrame

610 „ 619 Navrtke šestostrane s vencem

620 ,, 629 Rezervisano i

630 ,, 639 Krumaste navrtke

640 „, 649 Četvrtaste navrtke

650 ,, 659 Zatvorene navrtke

660 ,, 669 Cilindrične navrtke

670 „ 679 Nareckane navrike 680 ,, 689 Krifaste navrtike 699 Prstenaste navrtke

690 „

U svakoj podgrupi zauzeto je, zasad, najviše 3—4 mesta, tako da postoji mogućnost, ako se ukaže Dpotreba standardizovanja daljih tipova vijaka ili navrtki, da se one uvrste u odgovarajuće podgrupe, bez bojazni da će i u dalekoi budućnosti biti iscrpljen broj slobodnih brojeva u podgrupama.

U pogledu grupisanja slovnih znakova U oznaci standarda usvojeno je sledeće.

Prvo slovo, koje označava granu, odvojeno je tačkom od osfalih znakova oznake. Zatim dolazi grupa od jednog slova i jedne cifre, koja označava grupu kojoj standard pripada. Iza toga dolazi odvojena tačkom frocifrena oznaka samog standarda.

Kao objašnjenje neka posluži sledeći primer:

Oznaka standarda za vijke sa šestostranom glavom, grube izrade, glasi M.B0.050. U toj oznaci znači:

M — da standard pripada grani mašinogradnje

B — da standard pripada glavnoj grupi elemenata za spajanje

0 — da standard pripada grupi vijaka i navriki

050 — je redni broj 3štan dara u njegovoj grupi,

PIVA AJ AF

a označava prvi, 'wU toj grupi zasada su zauzeti 8 MI 051, 052, 053 i 054, a naredna grupa, vijci-sa šestostranom glavom i sa finim navojem, počinje sa brojem 060. Na taj način postoji mogućnost da se kasnije, ako se za to ukaže potreba, uvrste još standardi daljih tipova Vvi-

jaka, koji bi po svojim karakteristikama pripadali ·

grupi 050 do 059.

Sistem označavanja jugoslovenskih: standarda koji je ovde izložen, načelno se poklapa sa sistemom Koji je upotrebljen za označavanje francuskih standarda. Razlika je samo u tome, što se u francuskom sistemu upotrebljava samo jedno slovo, za prvo mesto oznake, a zatim dolazi grupa od dve cifre i dalja grupa od tri cifre. Ukupni broj znakova u oznaci je, dakle, isti, ali

U VEZI

c: ~ :

STANDARDIZACIJA

~ je upotrebljeno pet cifara i jedno slovo, dok su u

jugoslovenskoj oznaci upotrebljena 2 slova i 4 cifre.

Na kraju, još jedna napomena o dužini usvojenih oznaka. Prigovor, da su te oznake duge, svakako je opravdan, mada je upoftrebljen. svega jedan slovni znak više nego.na pr. u nemačkim standardima, koji su u našim fehničkim krugovima najpoznatiji. No usled upotrebe dveju tačaka za odvajanje, oznaka je produžena u stvari na 8 slovnih mesta. To se pojav-

E ljuje kao nezgoda uglavnom. za specifikacije na crte· žima. Da bi se ta nezgoda delimično otklonila, bilo bi

moguće usvojiti ispisivanje oznake standarda u specifikacijama crteža bez tačaka za odvajanje, kao i bez oznake JUS (pošto ·je već u zaglavlju navedeno da se u odgovarajuću rubriku upisuju samo! oznake standarda). Prema tome, u. specifikaciji bi se u tom slučaju, na pr. za napred navedeni tip vijka upisivalo kao oznaka standarda samo MB0O050. Na taj način bi se izravnala jedina praktična. nezgoda usvojenog sistema označavanja, koji s druge strane pruža velike

prednosti sa gledišta grupisanja materija i lake i brže

manipulacije 'sa standardima. – Ing B. Stanković

VAŽNO UPDOZDRENJE

PREDLOGA STANDARDA

JUS C.B3441 čE LIČ NI U-PRDOFILI

· Predlog: navedenog standarda bio je objavljen za javnu "diskusiju u biltenu »Standardizacija« br. 11—12/51. Na taj predlog, na čijoj je izradi i sama sarađivala, Željezara »Zenica« stavila je sada naknadno primedbe, zahtevajući da se dozvoljena otstupa nja, navedena u predlogu standarda u fabeli 2, izmene na sledeći način:

JUS C.B3.141 Tabela Š

: ı OBJAVLJExI PREDLOG : ZAHTEV ZELJ „ZENICA“

Sci dozvoljena: odtstup. dozvolj-na otstup. "Oznaka RO o.. | w|- Oznska |o, a |L e veličine | ow| RR |S „o|| velične | ses) „|S

'Rpkia | a EO SHE OIR | a i RR

6,5do14| +2 | +0|+1 6,5do 16| +2 | =2 |— 0,5 | —2|—0 1

16 do20) +2 | + O|+ 1,218 do22) 2 | +8|—0,5 < a|-__ ; ._1I

29 do80| +a8 | +0 + 1,5||4 do80) 8 | 4 |—- DO, | =4— 0 O |

Pozivaju se svi zainteresovani, ukoliko se ne slažu da se izmena izvrši prema zahtevu Željezare »Zenica«, da dostave· svoje primedbe Saveznoj komisiji za. standardizaciju, najkasnije. do 1. XI. 1952. Ukoliko se protivpredlozi ne prime do navedenog roka, standard će.biti. donet sa. izmenama koje zahteva Željezara »Zenica«.