Nova Evropa

[pivo, žesta), on se i ne osvrće na socijalni motiv koji se u ovom poбеди озеса u modernom poreznom sistemu; mislim sistem, da se procentualno jače oporezuju veliki producenti, koji u velikim radmjama jeftinije produciraju pa bi bez ovakog progresivnog poreza naprosto ugušili male i srednje producente,

Kod govora o »kuluku« i drugim porezima u naravi, pisac ne spominje teške poreze koje mora da snosi naš seljak u formi besplatnog podvoza za vojsku (komora). Dok je vojna obveza jedna opća stvar za sve državljane, pa stoga ne spada u porezni sistem, komora tereti samo one seljake koji imaju konje i kola, te time sačinjava jednu vrstu poreza, i to nepravednog, jer tereti samo jednu kastu. Provadjanje srbijanskog vojnog zakona, iz godine 1885, i u krajevima bivše Ausfro-Ugarske, gde su takovi porezi davno zamenjeni тодегnijim, imalo je vrlo loše posledice, i bilo je, kao što je poznato, glavnim uzrokom seljačke bune s jeseni prošle godine u mnogim krajevima Hrvatske, o kojima je foliko govoreno,

Ovom prilikom treba da spomenem još nešto, što je vrlo važno a što pisac ovog dela zaboravlja, a to je, izjednačavanje пабеб роreznog sistema. Sadanje stanje sa pet raznih poreznih sistema ne da se još dugo održati, Premda su dosada, u cilju koditikacije, obično zakoni bivše kraljevine Srbije protezani jednostavno na čitavu državu, u ovom slučaju ne bi trebalo ići dalje tim već protivnim prayvcem, Za osnovu bismo morali uzeti porezni sistem krajeva bivše monarhije, jer je ovaj bio izdašniji, moderniji i, što je glavno, sOcijalno pravedniji, : |

Prelazeći na finansijalnu administraciju G. Nedeljković ne ističe dovoljno važnu činjenicu, da je stepen civilizovanosti jednog naroda odlučan i za njegov porezni sistem, jer je prirodno, da zemlje sa razvijenim potrebama ne mogu imati isti porezni sistem kao primitivniji narodi, Dok poreski sistem primitivnog naroda može da bude uglavnom indirektan, civilizovaniji narodi moraju uvoditi moderne, progresivne, neposredne poreze. Prema tome, naš porezni sistem danas mora da se traži negde po sredini.

Đalje, pisac ne naglašuje dovoljno važnost činjenice, da Нпапsijalna administracija ima da bude što jednostavnija. Da naša to nije, dosta je spomenuti samo jedan primer, iz skorih dana, U sistem invalidskog poreza spada i prirez na kamate uložaka koje plaćaju novčani zavodi, U samom zakonu, taj je porez vrlo jednostavan, a usto i pravedan, tako da bi njegovo obračunavanje bilo veoma DrOsto, Birokratizam naše finansijalne uprave, medjutim, napravio je iz njega takovu zbrku, da samo troškovi oko njegova izračunavanja stoje skoro više nego što sam porez iznosi,

Još jedno aktuelno pitanje finansijalne politike nije ovde nikako obradjeno, Mislim na poreznu granicu izmedju države kao celine i njenih samoupravnih jedinica {općina, eventualno srezova i okruga), Bez dvojbe, jedanput se moraju povući granice, šta sme da oporezuje država a šta samoupravno telo (inkluzivno razne korporacije, poput trgovačkih komora i t. d.); jedanput se mora prestati sa praksom da se jedan i isti porezni objekt u isto doba porezuje i od

150