Nova Evropa

naroda, stavlja Бипота- па Коски зјободи, ТтефакК, i budućnost cijele domovine,. Hrvatski je narod od starine tako ргозуђебеп 1 organiziran, da s ovom Нзибђефтот prosvjetom i s ovom nevidjenom organizacijom mora doskora potpuno pobijeditke |

Imetak! Kao što se vidi, hrvatsko: seljaštvo i zvanično pre staje biti revolucijonarno. Prirodno. Njegove su okolnosti sasvim druge od okolnosti ruskog seljaka Tolstojeva:doba i jevrejskih masa iz vremena proroka, On je danas ekonomski bolje razvijen od svih dragih hrvatskih socijalnih klasa, U veliko: je izvedeno parcelisanje veleposedđa, i seljak je postigao ideal silnog sopstvenika, On želi da očuva što ima, i radi toga hoće da ima uza se »tisućljetnu« istorijsku Hrvatsku, mada ona znači za njega samo poniženje i nesreću protiv koje se toliko puta bunio, U osnovi konzervativna, sitnosopstvenička

a

psiha ponekad je promenljiva, i tada se njome do mile volje titraja:

nesavesni i zadaći nedorasli političazi, Pa ipak, može se predvideti da će dvozdena logika ekonomskog razvića spojiti duhovno i politički hrvatskog i srpskog seljaka, čiji su interesi sadašnjosti, prošlosti, i budućnosti isti, i kojeg za istorijsko premstvo i »kulturu« feudalne države vezuje samo iradicija buntovnosti i poniženja, veza makedonskog čičije i ađe, Jugoslovenska scljačka klasa po-

staje osnovicom za snažnu jugoslovensku demokratiju, koja će se”

bili i jevrejski proroci: fariseji i sadukeji..,., V-

Istorija razvića radničke klase ima tri faze, U prvoj lazi, njeni su pisci sanjala 'i utopisti (Oveh, S; Simon), i teže da probude klasnu svest radnika, U drugoj, političke ·i socijalne težnje radničke klase dobijaju naučnu formu (Матка, Engls) u vidu ekonomske neophodnosti socijalizma, U trećoj fazi, pristupa se ak ciji: rešavajućim faktorom javlja. se ne više »neophodnost« socijalizma —-jer takva s tačke gledišta radnika postoji odavna —; već revolucijonarna sposobnost radničke klase da predju od reči na delo, sposobnost da iskuju do kraja klasnu: aktivnu volju, · а те

· Ničega sličnog kod seljačke- klase, Njeni ideolozi još su uvek utopisti, a-njena ideologija još nije našla izlaza iz očaranog kruga, Ona još nije svesna ekonomske. .strukture · savremenog kapitalističkog društva. i razvijenog klasnog antagonizma u njemu, Njena klasna svest još nije stvorena, njene: želje nisu naučno formulisane, njeni ideolozi niti su naučnici niti ljudi od akcije, Njen život sastoji se u negaciji industrijske sadašnjice, i u vraćanju patrijarhalnoj pro-

razviti kada njene. današnje vodje postanu što su, na kraju krajeva,

šlosti, što je čini istovremeno revolucijonarnom. i reakcijonarnom,

I najdublja tragika današnjeg ideološkog položaja seljačke klase jeste u njenu stavu iznad svake doslednosti, u stavu velikog lutanja Po prolivrečnostima, · 7:

Zašto nema, poput radničke, i seljačka klasa onog klasnog samouverenja koje se stiče istorijski kroz tri laze razvića? Pozi-

tivni su uzroci: tehnička. zaostalost sela, krajnja zavisnost zemljo-

171