Nova Evropa

отбапа, 1 рободији гагујатји #шђенкшохе, Једал је ашћог роdijelio zvanja prema mortalitetu od tuberkuloze u tri grupe: u prvu grupu, koja ima najveći mortalitet od tuberkuloze, ide najsiromašnije pučanstvo, kao radnici, služinčad, i osobe koje spadaju medju siromahe; u drugu grupu, koja ima manji mortalitet od tuberkuloze, spadaju podredjeni činovnici, oficiri, učitelji, kontoaristi, trgovački pomoćnici, i obrinici; a u treću grupu, s najmanjim morftalitetom od tuberkuloze, spadaju viši činovnici, oliciri, liječnici, odvjefnici, veletršci, itd,, Naša је statistika Zagreba premalema, i ne diferemcira zvanja i zanimanja tako da bismo mogli iz nje stvarati zaključke za pojedina zvamja i zanimanja, Mi smo našu statistiku po zanimanju morali onako sastaviti, kako je sastavljena statistika pučanstva, Ipak se i iz naše statistike vidi veliki mortalitet naprimjer kod redovnica i kod mnajsiromašnijeg pučanstva: nadničara, dvorkinja, i osoba koje žive od javne milostinje, Kod ostalog pučanstva je u svim gotovo zvanjima prilično velik mortalitet, Konstatovali smo mapred, da je prosječni mortalitet od tuberkuloze kod žena veći nego kod muškaraca; to se ima, po našemu mnjemju, svesti na loše stanbene prilike, kojima su žene još više izložene nego muškarci, te na naporan rad naših žena iz nižih slojeva u kućanstvu, a i na rad u nepodesnim zvanjima za žeme u industriji, koji oštećuje njihovu otpornost,

Što se liče radionica u Zagrebu, zdravlje radnika je od elementarnih nezgoda prilično zaštićeno, Osim nekoliko iznimaka, gdje su prilike u radionicama i tvornicama nehigijenske, prilike su snošljive, Imade još uvijek poduzeća gdje radništvu zdravlje nije dovoljno zaštićeno od prašine, ili radmici udišu tvari koje podražuju sluznice, te uzrokuju upale koje pogoduju razvijanju tuberkuloze, Mora se priznati, da imade i takovih preduzeća koja se doista brinu i za zdravlje i za ekonomsko stanje radnika; made tvornica i preduzeća koji su gradjeni prema svim zahtjevima higijene o gradjevinama, i zgrade su suhe, mogu se dobro čistiti, dovoljno su svjetle i zračne, uredna je ventilacija, dobro se griju, imadu besprikorne nužnike, praonice, kupaonice, i presvlačionice: za radnike, blagovaonice, uredne i zračne stanove za radnike, čitaonice, dvornice za sastanke, predavaonice, i obdaništa za djecu tvorničkih radnika, Pri rasudjivanju utjecaja zvanja na mortalitet od tuberkuloze, i utjecaja radiomica, valja biti vrlo oprezan; valja imati uvijek pred očima ultjecaj prilika i izvan zvanja; treba, naprimjer, kod nekih zvanja uzeti u obzir i to, da u tim zvanjima ima mnogo tuberkuloznih, jer u ta zvanja ulaze samo bolesni i slabići, U nekim pak zvanjima unatoč vrlo nehigijenskih prilika nema tuberkuloze, jer bolesni prelaze iz tog zvanja u drugo zvanje, i u tom zvanju evemtualno umru.

337