Nova Evropa

slanika u Rajhsratu u Beču, te prihvatišjše Riječku Rezoluciju o savezu sa madžarskom Košutovskom Strankom, Nekoji poslanici iz Hrvatske protivili su se savezu sa madžarskom opozicijom, jer su iznenada dolazili u neugodan položaj da hvale Мадгате, Које зе је до јибег зато вта о, а да вбгде Као Амзћијапса ћарзђигбоуса bana Jelačića, kojega se je do jučer uznosilo kao spasioca od madžarskih nasrtaja, te da ulaze u prijateljstvo sa sinom i strankom опоба Гајоба Košuta koji je 1848 govorio da Hrvatsku ne može naći na deografskoj karti, Ipak je velika većina hrvatskih političara, na velikom i izvanrednom sastanku, prihvatila Riječku Rezoluciju kao izraz hrvatske uza- · jamnosti, kao demonstraciju protiv anfislovenskoča dualizma, i kao pokušaj da se nadje pomoć za rušenje protivnarodne, kuenovske uprave u Hrvatskoj, najvažnijoj jugoslovenskoj pokrajini u Hapsburškom Carstvu,

Par sedmica kasnije, sastadoše se u Zadru narodni poslanici srpskih stranaka Dalmacije, Hrvatske, i Vojvodine, te Zadarskom Rezolucijom prihvatiše Riječku. Tako postade Hrvatskosrpska Koalicija, savez od sedam stranaka iz četiri pokrajine, Sa svojim naoko protivrječnim smjernicama: jugoslovenskom, protivhapsburškom, protivmadžaronskom a madžarofilskom, Koalicija se Je odmah našla izvrgnuta protivničkim napadajima, Jer javnost ne bijaše pripravljena ха tako nagli preokret, Tek kada je narod razabrao da se radi o rušenju kuenovštine putem izbora za Hrvatski Sabor, koji su izbori imali uslijedit: godine 1906, sve je više prilazio Koaliciji, i bez obzira hoće li prijateljstvo sa košutovcima imati uspjeha ili me — Hrvatskosrpska Koalicija je sa jugoslovenskog političkog gledišta značila velik napredak, Još prigšodom krunisanja kralja Petra Karadjorgjevića (1904), priredjena je u Beogradu уеН ка јибовјоуепзка umjetnička izložba, na kojoj su učestvovali Bugari, Hrvati, Slovenci, i Srbi, pa su ovake izložbe, te književničko-novinarski i drugi sastanci, priredjeni slijedećih godina i u Sofiji i Zagrebu, mnogo doprinijeli medjusobnom upoznavanju i izmiremju,

Godine 1906, na izborima za Madžarski Sabor, Košutovska Stranka iznese većinu, Kralj Franjo Josip morao im je ustupiti vladu, ali su košutovci morali pristati da Ministar-predsjednik bude Dr, Aleksandar Vekerle, predstavnik nagodbenjačke stranke od 1867; dok su u Hrvatskoj madžaroni kuenovci, pod vodjstvom Dra, Nikole Tomašića, uprli sve sile da opet prodru na izborima za Hrvatski Sabor, Ali je to uspjelo tek nekolicini njih, a srazmjernu većinu iznijela je Hrvatskosrpska Koalicija, Ovaj dogadjaj pozdraviše sa velikim oduševljenjem Hrvati i Srbi u Austro-Ugarskoj, jer je značio slom protivnarodne kuenovštine koja je trajala dvadesetitri godine, Zbog nepovjerenja dvorskih i drugih vladajućih krugova, Koalicija je morala pri-

419