Nova Evropa

Godine 809, bile su u Kotor prenesene, vjerojatno iz Caridrada, pod čijom se vlašću Grad nalazaše, moći Sv, Tripuna, koji za Decijeva progonstva {250—253] kod Nikeje proli kao mučenik svoju krv. Koftorani izabraše Mučenika svojim pokroviteljem i gradjanim Amdreaci sagradi u njegovu čast crkvu, Po svjedočamstvu Porfirogeneta, crkva je bila okrugla, urešena vjerojalmo mramornim stupovima, koji se nalaze i u damašnjoj crkvi, a koji potječu od neke rimske gradjevine,

Amdreacijeva crkva postrada vjerojatno koncem XI vijeka, Početkom XII vijeka pristupiše gradjami izgradnji današnje crkve, koja je kasnijim restauracijama izmijenila nešto svoj prvi oblik, Gradjena je bila u romanskom stilu i podijeljena u tri ladje, medjusobno odijeljene stupovima i pilastrima, spojenim arhivoltima; stupove rese korintski kapiteli, od kojih je nekima polupano akantusovo lišće pri restauraciji [1897—1907] uspostavljeno od gipsa. Ladje završavaju apsidama, na kojima stoje otvori, jednostavni na pobočnim, a krasna trifora na srednjoj apsidi, Crkva je bila posvodjena unakrsnim svodovima; svodovima srednje ladje odgovarala su po dva u pobočnim ladjama. Srednja je ladja bila podijeljena na tri potpuna traveja i Jedan polutravej nad glavnim ulazom, Nad srednjim travejom dizala se je kupola. U nadzidu srednje ladje stajahu s obe strane prozori sa tri otvora — trifore, koji su služili za osvjetljenje, jer je sa kupole dopiralo vjerojatno malo svjetla, Na obe strane pročelja stajahu dva romanska zvonika, podijeljena u četiri kata, koja su se završavala piramidama., Zvonici su bili spojeni iznad glavnog portala terasom, koja je počivala na stupovima.,

Crkva bi dovršena godine 1166, i svečano posvećena od kotorskog biskupa Мајопа, атђапабкоб Lazara, drivatskog Martina, i ulcinjskog Ivana, Svečamosti prisustvovahu, uz osam opata, novoizabrami biskup svački Petar i bizantinski namjesnik za Dalmaciju »kyr« Izanak,

Nestalnost terena, na kojemu je Crkva — osim apslida бтадјепа, 1 potresi, uzdrmaše zgradu. Potreba restauracije ukaza se iza potresa od godine 1537, ali se do iste ne dodje, Novi potres {1563} poljulja ponovno Crkvom, Da se izbjegne katastrofi koja је mprijetila, pristupi se godine 1584 radikalnoj restauraciji, koja potraja sve do godine 1613. Tada bi pregradjen zid sa južne strane, uklonjena kupola, i izmijenjeni svodovi, osim onog nad presbiterijem, koji se oslanja na četiri masivna rebra, Pilastri sa strane srednje ladje bijahu obloženi bijelim korčulanskim kamenom; od istog kamena bi načinjena korniža uzduž srednje ladje, arhivolti izmedju stupova i pilastara, osim onih u presbiteriju, oni izmedju traveja srednje ladje, i rebra na unakrsnim svodovima iste, Uklonjen je tom prigodom mramorni evangelistar, koji je potjecao iz Malonove dobe i kojemu kotorski pjesnik Bona Boliris (Bolica) posvećuje osobitu pažnju;

129