Nova Evropa

. Razdovori o filmu. I

17 татвоџота за С. Rihardom RHihterom, direbtorom »MofroGolduyn«-a, dugogodišnjim predsjednihom Saveza jugoslovenshih Phinematograf6.

Sa filmskom branžom stoji kod nas veoma loše, 1 još nikad gore nego danas. Jugoslavija je, od godine 1930 naovamo, izgubila preko 40% kinematografa, Mi danas imamo svega oko 245 tonskih bioskopa, od kojih se velik broj ne može ubrajati medju one koji doprinose svoj dio amortizaciji filma, Za ilustraciju naših prilika meka služi ovaj primjer: svaka filmska pošiljka u Jučoslaviji opterećena je režijskom kvotom od prosječno Din 450, — Tu amortizacija filma uopće nije uračunata, — budući da u Jugoslaviji samo 40% kinematografa plaćaju filmske najamnine veće od režijskoš prosjeka, dok ostalih 60% u najboljem slučaju pomažu u podnošenju režijskih troškova Hlmskih preduzeća.

Od četrnaest-i-po milijuna stanovnik4 Jugoslavije, svega dva-i-po milijuna imaju kinematografe ili bioskope u mjestima svoga stamovanja, Ali i tu velik dio stanovnika sačinjava seljaštvo, koje ili uopće me ide u kino ili ide samo u iznimnim zdodama, tako da se može reći da samo jedan-i-po milijuna stanovnika Jugoslavije imaju kino u svome mjestu, Pokušavalo se, i pokušava se, povećati broj kinematografa kod nas; ali to nailazi na velike zapreke, jer se radi većinom o malim mjestima sa malim brojem inteligencije, redovno još bez električne struje, i t d, dok uredjaj tonskog bioskopa staje bar Din 200.000, te je vrlo teško naći neku amortizacijonu bazu, Osim tođa, promet kina u malim mjestima je veoma ograničen; a još veća zapreka je ogromno opterećenje ftaksama, koje oduzimaju otprilike do trećine bruto-prihoda,

U Jugoslaviju se uvozi godišnje oko 250 tonfilmova, Publika je kod nas tako izbirljiva. da se od cijele svjetske produkcije u našu zemlju uvoze samo najodabraniji Himovi, Naravno da su i cijene ovakih filmova mnogo veće, a konkurencija izmedju pojedinih filmskih poduzeć4 još više ih poskupljuje, što dovodi do toga da se — u mnogim slučajevima — dobavljaju filmovi i uz siđuran dubitak, isključivo radi »prestiža«! ! mače је kinematografski posao vrlo osjetljiv; na пјеба imaju uticaja i vrijeme, i dogadjaji, čak i lokalne razmirice, Bioskop jače огјеба 1 орби privrednu krizu nego druđa privredna родиzeća, Naročito velik pad prometa zabilježili su glavni gradovi: Beograd, Zagreb, Ljubljana, Sarajevo, Osijek, Skoplje, Split, Novi Sad, i Subotica; ovaj pad u poslovanju iznosio је (и sezomi 1934/35) oko 40%, za vrijeme od 1. septembra do 31, marta, a

273