Nova Evropa

trebalo je da budu spomenuta bar dva ili tri njena novija filma; uz ime Emila Janningsa zabilježena su samo dva filma (»Матјеће« 1 »Рјам! апдјео«), а šta je sa njegovim kasnijim filmovima i u Americi i Evropi? Još gore su prošli režiseri Ernst Lubitsch i Joe May, i spisateljica filmskih manuskripata Thea von Harbou. Filmski saradnik leksikona »Minerva« očigledno se poslužio izvorima stariješ datuma, kakvim tudjim, zastarjelim leksikonom, u kojem su označeni većinom n ij e mi filmovi; a mogao je lako i u Zagrebu, u »prestolnici« naše filmske trgovine, dobiti dobre i nove, zanimljivije i značajnije, podatke, te njima nadopuniti svoje stare informacije. Jedino toj neobaviještenosti, koja je uz to starije6 datuma, treba pripisati i to što — po ovom leksikonu — Adolf Menjou glumi samo salonske uloše, a Ernest Lubitsch režira samo istorijske filmove {navedeni su Lubićevi filmovi, radjeni prije kojih petnaest godina, »Madame Dubarry«, a nijedam od novih)!

Prema leksikonu »Minerva«, Paramount je »filmsko preduzeće u USA«, dok je u stvari Paramount svjetsko filmsko preduzeće {koje ima svoje organizacije na svim kontinentima i dotovo u svim zemljama); Greta Garbo je švedska filmska slumica, Lilian Harvey —engleska, а Роја Мебг! — poljska. Ispravno bi bilo reći, da je Greta Garbo američik a glumica, jer iđra samo u američkim filmovima, ali je švedskog porijekla (jer je rodjena u Švedskoj); Lilian Harvey je po rodjenju Engleskinja, ali glumi i u emgleskim i u američkim filmovima, a majviše u njem ač kim; Pola Negri nije nastupila ni u jednom poljskom filmu, već svoju — već ugaslu — slavu zahvaljujenjemačkim i američkim filmovima; ni Adolf Menjou nije nikakav fra ncuski filmski glumac, već je američki {on je i rodjen u Americi). Po ovakoj lošici, moglo bi se i Petofi-a proglasiti srpskim pjesnikom, a Suvića i Šušnika hrvatskim, odnosno slovenačkim političarima, i Borojevića — jugoslovenskim generalom! ...

Priznmajemo, da je rad na оугКкоуи lelsikonu teža, ı da se prigovorima dotovo ne dš3 izbjeći, pošotovo na početku; priznajemo i da je leksikon »Minerva« uspjeh već po tome što postoji. Ali, da je od stotinu njegovih saradnika bar jedam bio filmski ili kinematografski stručnjak, njegov filmski sadržaj bio bi, besumnje, bolje i savjesnije obradjen. A do takova saradnika moglo se lako doći, jer je Zasreb danas središte i sjedište sotovo svih filmskih poduzeća. Medjutim, kako je već rečeno u ovom listu, ovaka djela postaju dobra tek u toku vremena, pa se nadamo da će u drugom izdanju ove knjige i film dobiti mjesto koje mu po zasluzi pripada.

Marijan Mibac.

32