Nova Evropa

da je propala svaka mogućnost maloruskog separatizma, таћо što je nestalo bilo spoljnjeg oslonca zanj: Poljska je bila uništena, a Turska se ı sama s mukom branila od Rusije. Vekovni san Malorusa o ujedinjenju naroda bio je gotovo ostvaren; a ostvarene su bile i želje kozačke aristokracije: Katarina II uvrstila ju je u redove ruskog iplemstva i napokon dopustila joj da zarobi maloruskog seljaka, koji je uostalom uglavnom već bio izgubio svoju slobodu. Od ovoga doba, položaj svih staleža u Maloj Rusiji izjednačen je s položajem ostalih delova Rusije, pa je njihova sudbina u buduće imala da bude istovetna sa sudbinom velikoruskog življa. Ostvareno je bilo i kulturmo jedinstvo obeju grana ruskog naroda.

Moskovsko plemstvo mije rado primalo reforme Petra Velikog, naprotiv, maloruski intelektualci, zbog tešnjih veza sa Zapadom. prihvatali su ih oberučke. Stoga su Petar i njegovi naslednici rado primali Maloruse u službu i podizali ih na najviše položaje. U toku XVIII veka, viša ruska crkvena jJerarhija bila je preplavljena od Malorusa. Avior Ustava, po kome se upravljala Ruska Crkva do same Revolucije, i prvi Predsednik Sinoda stvorenog po ovome Ustavu, bili su Malorusi (Feofan Prokopović i Stefan Javorski); a mnogo ih je bilo i u oficirskim kadrima, i u civilnoj službi, i na dvoru. Jedan od najvećih i najuglednijih ruskih državnika XVITI veka, knez Aleksandar Bezborodko, sa svojim bratom grofom IHijom, venčani muž carice Jelisavete Aleksije Razumovski, ı brat njegov graf Kiril Razumovski, bili su kozaci iz Ukrajine. Više Malorusa (Feofan Prokopović, Stefan Javorski, Dimitrije Rostovski, Ipolit Bogdanović, grof Kapnist) zauzimalo je ugledan položaj u ruskoj književnosti. Malorusko polifonsko pojanje postalo je nacijonalnim obeležjem ruske muzike. Na drugoj strani, književnost na maloruskom dijalektu sve više opada, i kvantitativno i po svom kvalitetu, i na kraju XVIII veka gotovo se ugasila.

Ali baš tada i nastaje budjenje maloruske nacijonalne svesti, i to ma sasvim nOoVvOJj Osnovi: njezin praizvor Treba tražiti u nemačkom romantizmu, te u nemačkoj filozofiji ı književnosti. Njezina sredina jesu radnici misli i umetnici, većinom poreklom 12 simogp plemstva ili iz neplemićskih staleža. Od toga doba maloruska inteligencija budno prati i prisluškuje ideje koje se radjaju na Zapadu, i ide u korak s naprednijim elementima Evrope, stalno se nalazeći u Opoziciji prema carističkome režimu, ali u temom savezu sa progresivnim krugovima velikoruskog društva. Počelo se, kao i kod

113