Nova Evropa

Мајршје и рговопзфуц ч 5фити, а Казгаје ч emigraciji po raznim evropskim zemljama, Ljenjin je jedinstvenom upornošću i marljivošću produbao i proširio svoje znanje. Ali taj intelektualni posao obavljao je on prema unaprijed odredjenu sistemu i u odredjenu okviru: u okviru MarksEngelsova učenja. Ljenjin je asimilirao samo ono što je odgovaralo principima tog učenja, ostalo mu je sve bilo upravo organski odvratno. Konačno znanje ga nije interesovalo radi samog znanja već radi konkretnog cilja, koji je sadržina njegova života: ruska revolucija. Ta mu dogmatičnost zapravo i omogućuje, da nikad ne skreće sa svog ршћа, да ба nikad ne more sumnje, i da nikad ne pravi kompromise na račun svojih načela. Ove su osobine omogućile stvarno i onu fanatičnost, odliku velikih revolucijoпега, koji nisu nikad skeptici. Kao svi marksisti, tako i Ljenjin: prilagodjuje činjenice svojoj teoriji; to odgovara načinu marksističkog mišljenja uopće, koje je stvarno deduktivno. U svojim postavama marksist ne polazi od činjenica i ne nastoji da iz datih činjenic4 povuče zaključke, već on na te činjenice primjenjuje već unaprijed odredjene stavove iz SVOE marksističkog zakonika. Ovaj se način mišljenja Jasno odrazuje u Ljenjinovoj borbi protiv empirijomonista u partiji.

Nakon neuspjele revolucije od godine 1905, javila se kod nekih intelektualaca u partiji reakcija protiv dogmatičnog materijalizma: ovaj im se činio nedovoljan da spozna strukturu čovjeka i društva, a pogotovo da izgradi jedinstvenu sliku svijeta. U filozofiji Avenarijusa i Maha tražili su Lunačarski, Juškjevič, Bogdanov, Bazarov, i drugi, elemente za proširenje spoznajnih okvirova dijalektičkog materijalizma; protiv tih nastojanja ustao je Ljenjin s nevjJerovatnom žestinom, i kad danas čovjek uzme u ruke njegove filozofske refleksije o materijalizmu ı empirijo-kriticizmu, mora se u čudu pitati, odakle i čemu toliko žuči” U stvari, ova borba i nije izazvana filozofskom sadržinom članaka Lunačarskog i drugova, već iz čisto političkih razlog4: individualizam Avenarijusa i Maha bio je povodom napadaja na njih, a ne »metafizička« sadržina, o kojoj kod ovih mislilaca ne može biti ni govora. Ljenjin, uzimajući samo kolektiv kao realnost, morao se sukobiti sa subjektivizmom Maha i

271