Opuscules et fragments inédits de Leibniz : extraits des manuscrits de la Bibliothèque royale de Hanovre

SOCIETAS THEOPHILORUM 5

EEE

ralium, ad hunc omnes Generales referre. Ordinem plures nominare, aptos generalatui, ex his eligere pontificem. Pontifex est < præterea > quasi Generalis Clericorum secularium, sed deberet eandem habere in eos potestatem, quam Generalis in sui ordinis homines. Ope Congregationum seu seminariorum, paulatim Clerus secularis sub regulam revocatur. Capitulis ita providendum, ut ne imposterum recipiantur nisi homines egregia virtute, non qui oblati pueri juvenesve possent papæ, imperatori aut Regibus reddere regalia, seu bona quæ in feudum possident Ecclesiæ, ut contra ipsi sit potestas Episcopos et Clerum omnem rectè ordinandi. Hæc fuit sententia Pascalis papæ ‘.

TT

Tueoz., XX, 100 (2 p. in-folio.)

Societas Theophilorum ad celebrandas laudes DEI opponenda gliscenti per orbem Atheismo *.

um multi præclari ordines sint instituti, nullum adhuc video cujus C hoc proprium ac primum offcium sit, incendere homines amore autoris rerum DEI, laudesque ejus celebrare. Cum tamen hujus unius rei causa potissimum conditi simus, et DEUM laudaturis pro cujusque gentis captu pateat etiam ad Turcas, et Persas, et Indos via; et tota rerum natura hymnorum materiam præbeat quanquam majora DEI in Christianos beneficia singulares etiam gratias mereantur.

Ego cum sæpe de hoc cogitassem, nuper tamen exarsi inprimis lectis verbis pulcherrimis Epicteti apud Arrianum, quæ ita habent : 55 mentem babeamus, quid nobis aliud agendum erat publicé et privatim, quäm numen celebrandum et laudandum et grates persolvendæ? Nonne et inter fodiendum et arandum, et edendum hymnus hic cantandus erat DEO ? Magnus est DEUS, qui nobis instrumenta præbuerit hæc quibus terram excolamus, magnus est DEUS, qui manus dederit, qui deglutiendi vim, qui ventrem, qui effecerit ut latenter crescamus, ut dormientes respiremus. Hec singulis in rebus

1. Rapprocher ce fragment et le suivant du mémoire De Republica, sept. 1678 (Klopp, V, 18-22), dont lé passage relatif à « l’ordre de la charité, Societas Theophilorum », estcité dans La Logique de Leibniz, p. 509, note 3.

7 2. On sait que l'institution d’une Societas T'heophilorum est prévue à la fin de deux plans d'Encyclopédie, le De Rerum Arcanis et le Plus Ultra (Phil, VU, 51). CF, La Logique de Leibniz, p. 131-132.

Tueoz., XX, 90.

Tueoc., XX, 100.