Otadžbina

88

ВОДА

ње. Кад се лед или снег топе на површини земље, узимају тоилоту из околине своје за промену свога агрегатног стања, с тога спада температура кад се снег или лед крави. Кад измешамо снег са неким солима, или га нрелијемо разблаженом сумпорном кнселином, а он ће се нагло растопити; том се приликом толико топлоте из околине потроши, да температура те смеше спадне до — 15°. Кад вода кључа, знамо да онда има температуру 100°; али да би овако кључалу воду у парно стање претворили, нужно је приметно топлоте. Опитима је нађено да се том приликом троше 540 јединида топлоте. У овоме лежи узрок, што обично после кише наступа хладно време. Кад киша на земљу падне, одмах почне да испарава влага, везујући том приликом топлоту из околине. Вода има даље и ту особину, да раствори многа тела, кад је с њима у додиру. Растворљивост ова врло је разлпчита код разних тела; нека тела имају тако велико сродство према води, и тако се лако у њој растварају, да се разлију кад на слободном ваздуху стоје, јер привлаче влагу из атмосФерског ваздуха; друга се тела опет тако мало у води растварају, да огромна количина воде може тек мали део од тих тела да раствори. Осим тога постоји читав низ других тела, која граде прелаз међу овпм крајњим члановима. Не само да се стална тела у води растварају, него исто тако и течна и гасовита тела. Неке течности растварају се у води у свакој могућој сразмери; т. ј. можемо их мешати како хоћемо. Мало има општих иравила, која би се могла поставити о растворљивости сталних тела у води, па и она нису без изузетака. 1. Кад се стална тела у води растварају, често се опажа како температура опада, и обрнуто, кад се тело какво из раствора одваја, топлота се ослобађа. Појава ова растумачена је променом агрегатног стања. 2. Вода може да раствори на некој извесној температури само неку извесну количину неког тела.