RTV Teorija i praksa

literarnog i televizijskog načina izražavanja, između višegodišnje epohe štampane reči, koja i danas dominira kao osnovni oblik komuniciranja, i relativno kratkotrajne epohe televizijske elektronske slike koja, pored elektronskog, koristi i filmski materijal. Film se, na taj način, pojavio u intervalu između književnog eliptičnog metaforičkog govora (koji podrazumeva nadgradnju i dozvoljava interpretaciju) i televizijskog direktnog prikazivanja nekih autentičnih i neponovljivih zbivanja iz same svakodnevice, koja ne dozvoljavaju ni interpretaciju ni nadgradnju, več se iscrpljuju sama sobom, u vremenskom i prostornom kontinuitetu. Montaža, bez koje se ne može zamisliti jezik filma, nema presudnu ulogu kada je reč o jeziku televizije... Najkrače rečeno, između epohe jezičkog književnog sadržaja i epohe audiovizuelnog televizijskog sadržaja, nalazi se - kao spona i kao prelazni oblik - epoha filma, koju karakteriše dvopolni literamo-ekspresivni sadržaj. Predstavljena prigodnom tabelom, ta evolucija od literarnih, književno-filmskih, ka neliterarnim, televizijskim sadržajima, kroz različite oblike izražavanja (govorni jezik, štampana reč, nema i zvučna filmska slika, televizijska elektronska slika), globalno gledano, izgleda ovako; 1. Epoha štampane reči ili: epoha jezički datih, literarnih metaforičkih sadržaja, 2. Epoha neme i zvučne filmske slike ili: prelazna izražajna epoha, od literarnih ka audiovizuelnim sadržajima (zbog čega se filmski jezik, i pored svih nastojanja, nikada ne konstituiše na principima literarnog jezika, što dovodi do teze da se filmom prevazilazi jezik) - u njoj se, dakle, izražava nemom i zvučnom filmskom slikom pri čemu se, uvek, polazi od nekog datog literarnog koncepta, da bi se autonomnim stvaralačkim postupkom došlo i do autonomnog filmskog dela koje, u novom materijalu, zadržava tradicionalne metaforičke sadržaje i 3. Epoha televizijske elektronske slike ili: epoha elektronski datih, audiovizuelnih sadržaja, lišenih literarnog predteksta i metaforičkog podteksta. ...Sa ovakvom istorijskom i dijalektičkom pozicijom filmskog medija, vezanog pupčanom vrpcom za literaturu, a tehničkim i