RTV Teorija i praksa

publike ima ne samo karakter puke obaveze, nego karakter stvarne i stalne komunikacije radija i televjzije sa svojim auditorijem. Kada je u pitanju jezik kojim se na radiju i na televiziji govori taj povratni uticaj značajan je i stoga što je jezik oruđe i svojina svih onih koji se u određenoj društvenoj zajednici njime služe. 2. Izdvojiču samo nekoiiko pitanja koja se tiču odnosa slušalaca-gledalaca prema govoru i jeziku na radiju i na televiziji koja, po mom mišljenju, predstavljaju bitan aspekt teme ovoga skupa. Osvrčuči se na ono što je zajedničko u odnosu prema jeziku na radiju i na televiziji u petojezičnom auditoriju Vojvodine, 3 ne pominjući nazive, niti statističke podatke, brojke i procente govoriču na osnovu grubo uopštenih podataka iz deset istraživanja koja su obavljena u Odeljenju za istraživanje programa i auditorija Radio-televizije Novi Sad tokom 1974, 1975, 1976. i 1977. godine 4, u kojima je odnos slušalaca-gledalaca prema govoru i jeziku na radiju i na televiziji ispitivan samo kao jedan od zadataka istraživanja. s 3. Jedna od osnovnih konstatacija, a mogla bi, po mom mišljenju, biti i pretpostavka koju valja dokazivati, od koje se u večini istraživanja i rasprava o odnosu slušaoci-gledaoci i govor i jezik na radiju i na televiziji polazi, je da radio i televizija „vrše ogroman uticaj na milionsku masu slušalaca-gledalaca, na formiranje njihovog opšteg ponašanja pa i jezičkog.” 6 Među slušaocima-gledaocima ima mnogo onih koji izjavljuju da uopšte ne obraćaju pažnju na govor i jezik u emisijama radio-televizije, ali gotovo isto toliko ima i onih koji na to obračaju pažnju. Naravno, da

3 Као što је poznato, Vojvodina je izrazito višenacionalno i višejezično područje. Programi Radija i televizije Novi Sad emituju se na pet ravnopravnih jezika: srpskohrvatskom, mađarskom, slovačkom, rumunskom i rusinskom. Ovom prilikom nije se ulazilo u različite aspekte višejezične komunikacije i međujezičkih kontakata. 4 Reč je o istraživanjima čiji su osnovni podaci sumirani u sledečim radovima; Đorđije Popovič Radio-Novi Sad i književni stvaraoci Vojvodine, Novi Sad, oktobar 1974. int. publ. RTVNS; Dragana Džigurski Rezultati istraživanja o stavovima gledalaca u emisiji ~Signali”, Novi Sad, april 1974 int. publ. RTVNS; Dragana Džigurski i Dušan Višekruna Mišljenja gledalaca o sadržini i načinu informisanja u TV dnevniku na srpskohrvatskom jeziku, Novi Sad, februar 1975, int. publ. RTVNS; Đorđije Popović Slušaoci o programu Radio-Novog Sada na međarskom jeziku - rezultati istraživanja programa i auditorija - Novi Sad, septembar 1975, int. publ. RTVNS; mr Mirjana Jocić Mišljenje gledalaca i slušalaca o jeziku nekih govornih emisija Radija i Televizije Novi Sad, april 1975, int.publ. RTVNS; dr Sergej Flere i Miloš Магј anović Slušaoci o programu Radio-Novog Sada na rusinskom jeziku, jun 1976, int.publ. RTVNS; drSergej FlereiMilošMarjanović Slušaoci o programu Radio-Novog Sada na rumunskom jeziku, oktobar 1976, int.publ. RTVNS; Đorđije Popović Slušaoci o programu Radio-Novog Sada na srpskohrvatskom jeziku, decembar 1976, int. publ. RTVNS; Dnevni barometar, oktobar-novembar 1976. int. publ. RTVNS; Dnevni barometar, oktobar -novembar 1976. int. publ. RTVNS; dr Miroslav Savičević Slušaoci o programu

227