RTV Teorija i praksa
dela. Jezik kojim radio-dramsko umetničko delo uspostavlja svet (komunikaciju) dovodi-do-reči ono što radio-dramsko umetničko delo po svojoj suštini uopšte jeste. Sadržaj radio-dramskog umetničkog dela „mora da prođe kroz jezik i da primi njegove okvire.” Radio-dramsko mišljenje može se materijalizovati faktički samo u jeziku Stoga možemo reči da je razumevanje vlastitosti radio-dramskog mišljenja moguče sprovesti putem hermeneutike jezika. Na taj način imamo mogućnosti da radio-dramskom mišljenju priznamo svojstva koja se a priori temelje na biču i suštini jezika. Tumačenje radio-dramskog mišljenja iz hermeneutike jezika ukazuje na mogučnost razumevanja jezika radio-drame kao jezika koji je u isti mah aisthesis i noesis (Štencel), čulan i duhovan. ~U estetičkoj strani jezika nalazi se tako mogučnost izvornog susreta čoveka sa svetom” (M. Damjanovič). Jer, jezik, kako uči F. Kainc, „nije samo objektivirajuće sredstvo formulisanja i prikazivanja i neutralno indiferentni medijum komuniciranja, već forma mišljenja, preformirani pogled na sveti interpretacija stvarnosti.” l2 „Naše govorenje je tumačeće razumevanje sveta” 13 Odavde vodi put ka metafizici jezika u čije se tumačenje skladno uklapa i razumevanje jezika artikulisanog pcsredstvom radio-dramskog umetničkog dela. Buduči da ~svi putevi mišljenja vode, više ili manie očito, na neuobičajen način kroz jezik” (Hajdeger), to i put radio-dramskog mišljenja i njegovo tumačenje, logično, vodi kroz jezik Šta nam kazuje taj jezik? Jezik radio-dramskog umetničkog dela je, pre svega, razgovor (dia-logos). On je, takođe, i mišljenje i govor. Govor o Drugom - za Drugog. Jezik radio-dramskog
12 F. Kainz, „Dialektik und Sprache”, u: Studium Generale, vol. 21,fasc. 2,196«. Naš citat preuzet je iz teksta M. Damjanovića, „Filozofija jezika i dijalektička struktura jezika", JDelo", br. 5, 1977, str, 18.
13 Karl-Hajnc Folkman Sluk, U’osništvo i jezik”, .rDelo”, br. 1, 1977, str. 12.
23