RTV Teorija i praksa
prakse, preneseno masi u-odgovarajučoj formi, iH „kodirano za poruku masi” i, najzad, svrsishodno iz ugla određenih potreba društvene prakse, Ukohko se držimo tradicionalnog određenja saznanja kao promišljanja jednog fenomena u povijesnom kontinuitetu, onda je jasno da se ovakvo Jnformativno saznanje” pod takvo određenje ne može svrstati. O kakvom se onda saznanju radi? „To je, dakle, u jednom slučaju samo onaj vid saznanja izveden iz praktično-empirijske osnove, saznanje koje sve svoje dokaze nalazi u izvesnosti čulne evidencije, tj. u empirijski proverljivoj stvarnosti; drugi put je to, opet, na intencijama dopđaja koji su se več odigraH, naslučena i u formi informacija sugerirana stvarnost kojom se motiviše društvena praksa, praktična ponašanja informisanih subjekata.” 3 Saznanje koje sve svoje dokaze nalazi u izvjesnosti čulne evidencije i sugeriše određenu stvarnost može biti samo „informativno saznanje” ili „kviz-saznanje”, odncsno samo površno, parcijalno, isprekidano, bez kontinuiteta i umne promišljenosti, bez stvarnog bogatstva, ali i bez jnuke od spoznaje”. (Podsjetimo se Morenove tvrdnje, iznesene u drugoj knjizi Duha vremena da je prevaga informacije nad saznanjem i saznanja nad mišljenjem, razorila znanje). Za Stonka lHća „informacija sadrži uvek nove podatke , a oni ncse „neku poruku” namijenjenu određenim subjektima, te zbog toga Jnformacija pretpostavlja akciju, reagovanje infomusanih na sadržaj informacije”, odnosno Jnformacija utiče svojim sadržajem na njih da se prilagođavaju sredini u kojoj žive i rade, i da uslove sredine podešavaju svojim potrebama.” 4 Iz ovog određenja treba posebno podvući oznaku informacije kao podatka, odnosno činjenice, s obzirom da nam samo praktično ispoijenje televizije kao sredstva informacije ne pruža argumente za utvrđivanje njene kognitivne funkcije. Drugim riječima, ako u televiziji gledamo isključivo sredstvo informacije, onda joj istovremeno osporavamo mogućnost kognitivne funkcije, i to u cjelosti njenog ispoljenja. lime podrazumijevamo, opet, da informacije koje televizija daje ona ne daje samo u isključivo za to određenim programima (informativnim, dokumentsrnim, vijestima) nego ih daje u svakom programskom bloku, emisiji, u načinu urađenosti emisije, itd. U tzv. naučnoj emisiji televizija nudi informacije iz odgovarajuče oblasti nauke; u „kulturnim emisijama informacije iz oblasti kulture; u šire obrazovnim emisijama ona daje informacije iz domena određene struke iti znanosti; u
3 Dr Toma Đordevič, isto, str. 18.
4 Stanko Itić, Informisanje u udridenom radu, „Privredni pregled”, Beograd 1978, str. 17-18.
48