RTV Teorija i praksa
humorističkini emisijama daje informacije o načinima poimanja svijeta; to isto čini i u zabavnim programima, itd. To treba gledati i u obrnutom svjetlu: jedna dokumentarno-feljtonska emisija može da nas zabavi, od zabavne možemo učiti, i tako redom (ova se „izmiješanost” programa i njihovih efekata ne zasniva toliko na sadržaju pojedinog televizijskog ispoljenja, koliko u načinu kako je ono urađeno). Ako je, dakle, informacija u svakom programu i u svemu, onda televizija nije medij kojim se pružaju saznanja i znanja, nego sredstvo posredovanja činjenica, podataka. Shodno tome, i poruka je u svemu. Loring Mendel bi rekao da i odsustvo poruke znači poruku, i odsustvo značenja prenosi značenje. Informacija je: šta je televizija izabrala, odabrala da prikaze javnosti; kako je to prikazala; informacija je i ko komentariše određeni događaj, je li u centru televizijske slike, itd. itd. Koliko pojedinac može iz tog obilja informativnih činjenica nešto znati ili saznavati, stvar je njegovih intelektualnih moći, ali mi kod govora o televiziji moramo uvijek voditi računa o „opštem prosjeku”, što bi Vladimir Petrić precizirao kao „opšti prosjek ukusa”. Isti autor (Vladimir Petrič) televiziju inače shvata kao „posrednik koji omogučuje da se čovek najdirektnije poveže sa stvarnošču da bi doznao pravu istinu o svemu”, te se zalaže da „objektivnost bude osnovni i vrhunski princip u davanju obaveštenja, da se istinitost informisanja stavi iznad svih trenutnih, političkih, ideoloških zahteva”. 6 Da li činjenica koja sve svoje dokaze nalazi u izvjesnosti čulne evidencije može biti „prava istina”. Drugo, istina i objektivnost su uvijek istina i objektivnost određene sredine i doba (vanvremene istine su u području umjetnosti). Treče, sam izbor događaja koji če se javnosti prezentirati, činjenice koje če se saopštiti, način na koji če se to uraditi i sve ono drugo što smo pod terminom informacija podrazumijevali, stoje u funkciji efekata koji se porukom hoće prenijeti. O tim „deformacijama informisanja” i kod nas i u svijetu več postoje razrađene teorijske elaboracije. 6 Četvrto, koji to sistem informisanja može biti ideološki neutralan i otuđen od klase, sloja, partije, kojima pripada i čije interese zastupa! Otuda
s Vladimir Petrić, Osma sila, RTV Beograd, 1971, str. 13.
e Muhamed Nuhić u zborniku Štampa, radio, televizija u samoupravljanju, „Jugoslovensld institut za novinarstvo”, Beograd, 1967, deformisanje informacija ida sifikuje na tri punkta: na izvoru informacije, prihkom obhkovanja informacije, prihkom prijema informacije.
49