RTV Teorija i praksa
tribine određenih reformatorskih grupa, počev od političkih partija pa do pristalica zaštite životinja ili prirode. No, taj pojam obuhvata i one novine ili slične prenosnike čija je opravdanost samo komercijalne prirode. Za vlasnike privatnih američkih dnevnika ideološko opravdanje njihove delatnosti usmerene na profit jeste ambicija održavanja čitaoca u stanju svestrane informisanosti (mada se to može odnositi na potpuno suvišne i beznačajne informacije), ili pružanje najbržih informacija ~iz prve ruke” - najzad, „govorenje istine”. Sadržina večine dela koja se odnose na novinarske sredine, u poslednje vreme televizijske ili radijske (na primer, TV mreža Pedi Cajevskog /Paddy Chaycfsky/) 1 , a koja možemo da gledamo u bioskopu ili na sceni, zasniva se na tome da se, eto, u novinaru zaposlenom u novinama ili televizijskoj stanici ograničenoj brojnim sistemima, iznenada budi želja da „govori istinu”, da otkriva (naravno, u ime moralnih principa) ono što je iz raznih razloga dotad bilo skrivano od javnog mnenja - dakle, želja za povratkom do idealne verzije sredstava informisanja kao Javne službe”. Novu, neobično sugestivnu verziju te priče, opisanu od samih novinara, našli smo u knjizi Svi predsednikovi Ijudi, a zatim u filmovanoj avanturi dvojice novinara iz „Vašington posta”, Bernstajna i Vudvorda, prvih koji su došli do izvora afere Votergejt. Njihov podvig se obično komentariše kao povratak „pravom američkom novinarstvu”, shvačenom kao Javna služba”. Pretpostavka da je televizija instrument Javne službe” predstavlja opšteprihvačenu ideološku primesu njenog postojanja - uprkos sistemskim razlikama. Izuzeci su tu malobrojni; nalazimo ih u Saudiskoj Arabiji, nekim zemljama Latinske Amerike Jdonedavno, Španiji, gde je država ili poklanjala licence za vođenje televizijskih stanica, ili ih prodavala privatnim licima, uz pretpostavku da je reč o dohodovnom preduzeču poput fabrike sapuna ili restorana s muzikom za igru (ovaj sistem ne treba mešati sa američkim, gde pravo izdavanja novina ili vođenja radio-stanice proizlazi iz ustavnih načela, i nije privatni zakup državnog monopola).
1 Ili Bojićev film Direktan prenos - prim.red.
29