RTV Teorija i praksa

Neki tvrđe da radio-gluma odgovara pojmu glumačke umjetnosti samo djelomično, jer je glumac lišen svog najvažnijeg izražajnog sredstva: geste i mimike. Slušalac sluša samo oživjela slova, dok samo lice ostaje i dalje pojam i predodžba, lice bez vizuelne dimenzije. Buduči da glumac pred mikrofonom daje licu samo svoj glas, mogli bismo pomisliti da se u slučaju radio-glume radi isključivo o recitatoru teksta. Razlika između recitacije i igre radio-glumca leži u pojmu »dramatičnosti«. Recitator interpretira određeni tekst s obzirom na njegovu ortoepsku i ritmičku stranu, tako da što plastičnije dođe do izražaja njegov misaoni i osjećajni sadržaj i da do izražaja dođe ne samo arhitektura pjesničke riječi več i njezina unutrašnja muzikalnost. Glumac pred mikrofonom osim adatka recitatora ima još jedan: uzeti tekst kao ulogu i stvoriti od nje dramsko lice To na neki način znači bar djelomično riječju zamijeniti mimiku i gestu. Karakterotvornost govora je jedino sredstvo kojim se samo slušanom licu može dati izvjesna dramska cjelina i pomagati slušaocu da ne izgubi orijentaciju u dramskom događanju. Dobrim radio-glumcem možemo s pravom smatrati onog glumca koji raspolaže izvjesnom mimičnošču riječi, zato jer svojim glasom ne samo govori več i »igra«. Što se tiče tehničke strane govora, o njemu na radiju vrijede isti zakoni kao i za govor filmskog glumca. Mikrofon približava radio-glumca, s obzirom na govornu tehniku, više filmskom glumcu negoli kazališnom Glas koji ulazi u privatnu sredinu slušaoca mora zvučati povjerljivo, osobno, intimno. Neposrednost, emocionalna uvjerljivost, zvučna sugestivnost i jednostavnost zahtjevi su koje treba da glumac uzme u obzir kad se nađe pred mikrofonom. Kao što ni glumac na filmu i na kazališnim daskama, tako ni glumac na radiju nije apsolutno samostalan stvaralac Оп пе može stvarati atmosferu svoje kreacije, izabirati ritam, tempo, pauze, ne može se kontrolirati u reakciji gledalaca Sve niti ima u rukama režiser. A režiser na radiju treba da pokaže kompozitorsko

34