RTV Teorija i praksa

radio-govor, budući da se izgrađuje prema usvojenim konvencijama koje nameće priroda medija; radio-govor koji slušamo uvek je deo jednog šireg sistema značenja (radio-drama, radio-emisija), znači jedne radio-forme koja svojom celinom predstavlja svojevrstan izrazgovor radija. lako je ovaj poslednji, semiološki aspekt govora, u osnovi, nelingvističke prirode, značajno je da taj govor (govor medija) sadrži u sebi, kao posebno važan eiement, i govor u čisto lingvističkom smislu (govor na radiju). Ta činjenica omogućuje svojevrsno ciklično kruženje govora: govor radio-subjekta, u kontaktu sa medijem, prerasta u govor na radiju; ovaj, opet, postaje deo značenja govora radija; ono što kao govor na radiju čujemo u formi niza radio-emisija, vremenom, pre ili kasnije, utiče na naš ~pravi“ jezik i odražava se u našem svakodnevnom govoru. (Često pojedine reči, formulacije, posebni jezički sklopovi - kao proizvod medijskog govora - postaju sastavni deo našeg svakodnevnog načina izražavanja.) Tako medij radija vrši svojevrstan uticaj na jezik, odnosno na govor pojedinaca određene lingvističke zajednice. Naravno, govor na radiju može uticati na formiranje novih jezičkih kodova, odnosno na načine tumačenja tih lingvističkih iskaza na pozitivan ili, pak, na negativan način. U tom smislu, značajna činjenica je to da je govor na radiju institucionalizovan govor i da se on, kao jezik, može formalizovati u većoj ili manjoj meri. Da bi svako od ovde pomenutih problemskih područja imalo valjano teorijsko utemeljenje, potrebno je jasno odrediti metod istraživanja, a potom izvršiti analizu tih problema uzimajući u razmatranje sve aspekte njihovog pojavljivanja u praksi i teoriji radija. Sa stanovišta ciljevajedne takve obuhvatne lingvističko-semiološke analize radija, u središtu istraživanja mora biti razmatranje govora na rađiju (kao jednog od elemenata složenog sistema medija) i govora radija (kao krajnjeg rezultata medijske proizvodnje). Zapravo, centralno pitanje jc: šta se događa kada govor radio-subjekta dođe u kontakt sa medijem i kakve reperkusije takav čin ima po sistem medija? Na to pitanje pokušaćemo da odgovorimo u jednom od narednih brojeva ovog časopisa. Kao polazište za takvu lingvističko-semiološku analizu, predlažemo sledeću shemu:

51