RTV Teorija i praksa

Ро jednoj globalnoj podjeli, nrihvaćenoj u svijetu, teorije o televiziji se, prema svojstvima koja autori daju tom mediju, mogu distingvirati na optimističke i pesimističke. Naravno, sama podjela proizvod je stranih, ponajprije zapadnjačkih teoretičara, s obzirom i na tehničko i na zakašnjenje u elaboraciji tog fenomena u našoj zemlji. Neminovno je opčinjavajuće djelovala činjenica da se u kućnim papučama čovjek može „sresti sa svijetom". A to je onda značiio „probuditi se u svojoj radoznalosti“, osješanjima, biti u svijetu aktivno. Prevedno na jezik funkcionalnosti- u tom novom sredstvu se gleda instrument sveprisutnog socijalnog i kultumog progresa, pa se shodno tome posebno ukazuje na televiziju kao „prozor u svijet“, treće, elektronsko oko koje proširuje naša saznanja, upoznaje narode i daje uslove za njihovo međusobno razumijevanje, obrazuje narod i navodi ga na razmišljanje i mijenjanje navika; univerzalni zabavljač, informator, istraživač, popularizator, politički komentator, dramaturg; sve svima čini dostupnim i direktno prisustvujućim; sve u svemu, najpogodniji i najefikasniji oblik demokratizacije kulture i ujedinjenja čovječanstva. Nešto duhovniji promatrači tog novog fenomena novuum organum koji bi da ujedini svijet, u televiziji vidjcše poziv da se napusti usamljenost i na najpogodniji način spozna svijet u svoj njegovoj kompleksnosti i raznolikosti, kako bi se svijet počeo pretvarati u „globalno selo“, a Ijudi ujedinjavati u „opštoj kosmičkoj svijesti" (Makluan). I tako termin ~televizija“, sročen od strane nekog francuskog knjižara koji je pod njim svrstavao pubhkacije u kojima se govori o električnom prenošenju slike na daljinu 3 postade sredstvo viđenja, gledanja i sagledavanja na daleko, proširenja Ijudskih horizonata i stvaranja „razumnog ujedinjenja čovječanstva“. S druge strane, opovrgavanje svega prethodnog teklo je naporedo na dva plana, i tehničkom i onom koji proizilazi iz shvatanja o društvenom kontekstu toga što „televizija čini za Ijude". Slalno postavljanje svjetslosnih utisaka na mrcžnjaču oka, svakog dvadesetog dijela sekunde, usljed nesavršenosti Ijudskog oka stvara iluziju pokreta odmah poslije prijema miliona, tačaka od kojih se sastoji televizijska slika. Negativnosti sagledane u samoj tehnologiji televizijskog ispoljenja i tohko predodređene samom mediju da ga u cjelosti određuju, navele su Džeri Menderadanapiše svjetski bestseler

5 Premaknjizi Ruđerija- Fanelija, Tvkamere u eter, ~Epoha“, Zagreb, 1962, str. 15

75