RTV Teorija i praksa

i muzičke aparate, hobije i sport kao i zabavu. 12 Gleda li se srednjoročno medij koji finansira reklama, onda se medijski prostor nemačkog jezika pokazuje kao onaj koji, u najmanju ruku, ekonomski najviše obećava a njega slede francusko i englesko govorno područje. Medijski prostori italijanskog ali, рге svega, španskog govornog područja u Evropi mogli bi, za sebe uzev, da imaju relativno najveći potencijal rasta. Ipak, cifre pokazuju apsolutno jasno dimenzionisanu razliku između četiri velike jezičke i tržišne grupe i svih ostalih u Evropi. Višejezičnost u medijskom biću U principu postoje tri mogućnosti da se obeleži višejezičnost evropskog medijskog prostora: „univerzalna” medijska ponuda pomoću poliglota ili onih koji znaju jedan jezik. 13 Jednojezičke ponude obraćaju se, verovatno, u prvom redu jednom određenom geografski definisanom jezičkom području i izvan toga više ili manje velikoj đijaspori tog jezika; ova je opet zavisna od situacije na tržištu rada i mobilnosti u različitim evropskim regionima. Same engleske i nemačke medijske ponude bi trebalo da nađu odjeka, pored ostalog, i kod onih koji su ove jezike naučili kao drugi jezik: engleski prvenstveno u zapadnoj, a nemački u istočnoj Evropi. Višejezički medijski proizvodi zauzimaju u sektoru štampe dragocen prostor. U audiovizuelnoj oblasti ne predstavljaju nikakav problem, pošto se televizijski programi zemaljskim putem i preko satelita prenose bez većih poteškoća višetonskim kanalima, a posredstvom teleteksta mogu biti emitovani optimalno sa titlovima. Problem u oba slučaja leži u troškovima prevoda i nahsinhronizacije: jedan sat sinhronog prevoda staje između 30 000 i 40 000 DM, jedan sat titlovanja oko 3 000-5 000 DM. W Ali i standardi

12 Up.: Scaping P./Hrsg./, BPI Vearbook 1988/89, „А statistical description of the British record industry”, London, British Phonographic Industry Ltd., 1988.

13 Luyken Georg-Michael, ~In other words: Dubbing and Subtilling for European Television”, „Cable & Satellite Europe”, maj-jun 1987. 14 European Institute for the Media, Overcoming Language Barricrs: Dubbing and Sublilling for the European Audience (u pripremi).

20