SRĐ
733
unutrašnjosti jasna a na periferiji tamna, dočim kod petroblasta protivno opažamo. Petrocelula je sasvim sličr a epitelialnoj celuii i celuii živcanog sustava, jer ona ima kao i ova razne izraske te se pojavlja katkad kao unipolarna, bipolarna ili multipolarna, i struktura jezgre (nucleus) je od raznih plasmatičnih supstanaca učinjena i sastavljena. Petrocelulu nađe Schron koliko kod soli toliko i kod Granita, Kvarca, Apatita, Lave i t. d. Da petrocelula ima karakter jedne celule (stanice), dokazujem još time, što ona ima moć plođenja i to: prvo, uslijed endogenije, drugo, uslijed dijeljenja (Teilung) i treće, uslijed рирбапја (Knospung), gdje iz celule matice (Mutterzelle) mlade celule (Tochterzelle) kao pupci izlaze i sasvim su identične sa celulom maticom. Petrocelula je dakle jedna celula u pravom anatomskom sniislu, jer ona ima moć plođenja i time je ravna svakoj bilinskoj i živinskoj celuli. Kristali ne rastu uslijed iuxtapositio t. j. uslijed perifericne aposizije (naslaganja), nego uslijed intussusceptio naime uslijed sukcesivne (centrifugalne) ekspanzije; ali se može povećati . uslijed perif'eričnog naslaganja (iuostapositio). Kristal asimiluje tekućinu u kojoj se nalazi, ako je zasićena; on raste dakle uslijed intussusceptio, jer nova materija prodire u njegovu unutrašnjost. Ako se promijeni stupanj zasićenosti tekućine, kristal otpušta iz sebe jedan dio svoje materije tekućini t. j. on disasimiluje. Proces kristalizacije dijeli se u dva stadija. U prvom stadiju, ili pretkristalinsko'm, poćinje se materija, koja je do tada sasvim homogena i amorfna, diferencovati pojavljujući se u obliku tačkica ili mrvica a kasnije u obliku mrežice ili niti. U ovom času nastala je petropk.sma. To su dakle prvi pojavi evolucije materije. Iz jedne sićušne krugljice (tačkice), što se u petroplasmi diferencuje, postane petroblast. Petroblasti prodiru na periferiju i postave se u obliiu jednog kristalinskog stabla. Ali najglavniji momenat u prettristalskom stadiju je taj, kada se u materiji pojavljuju središta sile iz kojih proizlazi valovito gibanje materije. Središta sile зи između sebe različita ili po svojoj veličini ili po svome načinu iradijacija (kaotično stanje). Drugi stadij je kristalinski ,,in cui compariscono le prime linee „geometriche sistematicamente ordinate nel punto, in cui piu