Srpski rječnik : istolkovan njemačkim i latinskim riječma

XXXVI ну, іона, учнтела, кону, учятелу, па би се чатпло аеаі.ъу. волу, богніьу, воьа, учите л а, кошу, учителу: него )е то, с опрошгаеаем, крпеж, коіи показуіе недосшатак Славенске Бег.вице. Тако ]е исто потребно ) у СлаЕенском резину , н. п. кад се гпише у имен. струя, Троя, судїя, у вин. струю, Трою, судїю: шребало би и у род. н у дат. пнсати струги, Тро)и, су'диіи,_, а не струи, Трои, с у д ї и. О ГААСОуДАРЕНІИу. (сіе ассепіи) V Српском уезику пмауу 4 различна ударенна гласа, и по кшка.-су Єбо начшьена 4 знака: лПрви (') сшорі над оним еловой, Це. се глас ошшро взгозара,. н. п. вода, врана, вуна, з е м л> а, преме’шашп, пре метну ши, тйца, п іі т и, креш, п р с ш и т. д. Други (') сто]и над оним словом, ђе се глас упраго протеже, н. п. грана, оЕца, сока, рука, вйкати, душа, рйкати, весё.ъе, шркатп, ср’на и т. д. Трећи У) сгаорі над оним словом, Б;е се глас као округло разлазп іі. п. глад, благо, тёло, бир, сунце, круг, рбі, памшити, шрн, крв, шрк, црвка ппі. д. ЧетБрши (л) сто]и над оним слово А, ђе се глас тако протеже, да од протезааа прелази нетто и на друга слова, ко)а иду за лиги, н. п. наво; (н свуда у. родиш. млож.) десеш луди, пеш оваца, евнуу народа и ш, д- ’ Ко]е ри]ечн на ком слогу пма]'у ко]‘и знак гласоударениуа, то Ье се по времену одредити у грашатнкама; а міі овђе за сад само да опоменемо ;ош нетто код оби]є знака гласоударенн]а, да би се лакше могао познапш правя глас риїечп г 1) Глас ]е првога знака (’) дво)ак, ко]Є се особито може познатн у ]г. днакіш ри)ечма, іі. п. бацати оштриуе се изговара кад значп )Тефеп, него кад знача ігег{еп ; тако се ора изгоЕара оштріце кад значп Ене гсфіе Зеп, него кад значи Мв 9їи)з; тако се изговара оштри]е ]арица млада коза,него Царица шеница и т. д. зато сам^а у оваковнм ріі]ечма віетнуо два знака (“) ђе се ошшріі)Є изговара, као што се може віфети код бацати, іарица, пара и т. д. 2) Код треііега (б) треба упамшити: а) ђе ]Є гођ на другозї, или на гпрећем, или на чешврптом слогу ова) глас, онђе пред н>нм морабигаи на ком слогу и оштриу"^ н, п-, б в ч ар, ратар, рад осш, г о сп б д а р, г бто.вл> ё н> е, города дн и; р, в б ] в о д о в а н> е и т. д. зато ]а шцесам (свуд) ни метао оштрога на црвп слог, ђе ]е обо на другом, као н. п. код о вчар, ратар, рвач, рад оста, ран,ен>е,ыошеае, иошан,е,гн>ецован, г о л е т а н, г р а ^ а н ч е и т. д. б) ова) се глас налази код ешцу риіечн , коіе с.е од несаврішішелни глагола граде на іь е на предпошледгьем слогу, н.н. г б т о в л> ё н> е, р и ] ё іь е, в б) в о д о ва н> е и т. д. зато га у оваковим ри]ечма не би шребало ни шіе.атн (кад се зна да уе свуда), као што га ;а ыиіесам писао у оним оваковнм рпі.ечма, ко;е напрніед имауу глас другога знака, н. п. шїсаіье . стругаі-ье, д о с а ђ іі в а гь е, откупіыіваае, л, 46л>ен>е, и гп. д. в) готово би се могло реіш, да іе и ова) глас дво]'ак'у оним ріі)ечма, Це се два налазе на іедно] ри]'ечи> н. п. памћёае, суДЙМ, рад нм, шарйм, вёжём и ш. д. (у оваковшм глаголима^. - 3) И чешвршога )е знака (л) глас двоіак, ко)е ]е на)лакше познатп у Зеднаким ріі)ечма, н. п. нас нма седам друга, и свакн имамо по десеш лиіешг друга (што се концн препредаіу): овђе се у д е с ет ли) е п и друга не протеже тако глас, као у седам друга, него се изговара друга, тако исто кад се рече: виђели смо на небу іо дуга; и доняіели .смо<?ваші по іо качни дуга; десет грана, и допао рана и ш. д.