Topola

4

era dvestogodišnje vladavine Nemanjića u srpskoj državi s pravom smatra epohalnom, jer je srpska država pod Nemanjićima stekla ugleda na zapadu Evrope te se übrajala medju prve evropske države. Izmedju Nemanjiča naročito su se istakli: kralj Milutin i njegov sin Stevan Dećanski, a sve ih je još natkrilio car Dušan Silni svojim junačkim podvizima i mudrim uredbama, kojima je očit dokaz Dušanov Zakonik, zakon,_ koji bi svojim odredbama u svakom pogledu mogao podičiti i najnaprednije države.

Poslije Dušanove smrti godine 1355., kad je sjaj srpske države bio u največem jeku, njegov sin i nasljednik, posljednji Nemanjić, nejaki car Uroš, nije bio u stanju očuvati tako čvrsto ustanovljeno jedinstvo, Vlastela se stadoše grabiti o vlast i prigrabljivati prvenstvo a največma se u tom pogledu osilio bio Vukašin Mrnjavčevič, koji je čak uzeo sebi kraljevski naziv. Tako raskomadana, nekad jaka, država Nemanjića nije mogla odoljeti navali azijatskih horda te je pogibijom na Marici godinel37L, a još više nesretnom bitkom na Kosovu na Vidov đan godine 1389., izgubila svoju snagu, pa je još nekako pod despotima životarila, dok ju Turci nijesu sasma podjarmili, načinivši godine 1459. od nje svoje pašaluke. Time se utre 1 najmanji trag narodnoj slobodi Srba.

Turci su činili grozne zulume, mučili i kinjili srpski narod, otimali mu kuće i kučišta, sramotili žene i djevojke, i što je bilo još najgore udariše danak u krvi te stadoše odvoditi srpsku mušku djocu, da ih poturče, da načine od njih janjičare, koji su onia bili još krvniji neprijatelji svom vlastitom rodu. Iz redova tih janjičara postali su vremenom prvi sultanovi doglavnici. Janjičari su se osilili pod suitanom Sulejmanom na kraju petnaestog stoljeća toliko, da im se je malo po malo moralo stati na put. Vrhunac njihove sile bio je oličen u tako zvanim dahijama, zuiumćarima, koji su, ne osvrčući se ni najmanje na zapovijesti iz Carigrada, harali po Srbiji, podijeiivši ju