Učitelj

Sam se najviše bavio sociologijom politike (,,Partizanstvo', , Karakter poliičkog partizansiva”), problemom rafa i mira, ali ne zaboravlja svoje specijalnije ideje da kontroliše gledištima opšte sociologije i filozofskim i političkim idejama (uporedi čitav niz njegovih studija i članaka, kao i dela polifička zasnovana na sociologiji „Problemi nove Evrope i čehoslovačka spoljnja politika", „Rat za mir i sigurnost država” i memoarsko delo „Svelski rat i naša revolucija“). Njegov svečani govor prilikom stogodišnjice francuske Akademije moralnih i političkih nauka „,La France et la nouvelle Europe" vidi misiju Francuske u fradicionalnom zapadnjačkom racionalizmu. i njegovoj humanitarnoj demokrafiji za razliku od orijenfalskog insfinktivizma.

Prof. Emanuel Halupni (ChalupnX), rođ. 1879, pokušava da izgradi sistem sociologije, pa polazi od osnovnih ideja Konta i Spensera i shvata sociologiju kao nauku o civilizaciji (,,Sociologija”. Do sada 6 svezaka, od kojih neke u drugom, prerađenom izdanju). Treba još pomenuli njegovo delo „Narodni karakter Čehoslovaka". :

Dok sociologija Halupnog više naginje objekfivizmu, dotle profesor

sociologije u Brnu Arnošf Inocenc Blaha (Blaha), rođ. 1879, u svojim rado- |

vima naginje više subjektivizmu, ne samo psihičkom, nego i moralnom. Dao je nekoliko zapaženih priloga socijalnoj tipologiji, kao , Sociologija seljaka i radnika" (fj. industrijskog i poljoprivrednog radnika, malog posednika) i „Sociologija infeligencije”, gde studira obrazovane slojeve društva ili tzv. infeligenciju kao naročilu socijalnu skupinu. Ulicaje tehničkog, privrednog, duševnog moralnog miljea (okoline) na razvoj i vaspitanje defefa ispitivao je u delu „Sociologija definjstva”. U svojoj „Filozofiji morala” raspravlja o elici kao socijalnoj nauci koja mora da se dopuni filozofijom morala, kao naukom o vrednostima eličkim i ciljevima.

Na njegov rad nadovezuje se delo brnskog pravnika Antonjina Obrdlika (Antonin Obrdlik) „,Poziv i javno dobro".

Pored fih pravaca postoje i pravci koji naglašavaju strogo naučno gledište u sociologiji. Ovamo spadaju na pr. veran učenik i pristalica dirkemovske škole Antonjin Uhlirž (Antonin Uhlif), rođ. 1882, (,,Socijalna filozofija”, „Sociološka ideja, socijalna nauka”) ili pristalica mehanističke sociologije energeličkog pravca Ivan Žmavc, rođ. 1871, poreklom i rodom Slovenac (,,Uvod u socijalnu energetiku", ,,Energelički osnovi sociotehnike''), ili Jozef Foršt (Josef Foff), 1850—1929 („Nacrt nauke o društvu na prirodopisnoj osnovi”), ili Jan Dušek (,Sociologija") koji se vraća organskim analogijama.

Ali najviše naglašavaju čisto empiriski karakter sociologije, odbacujući ma kakvo ocenjivanje, i upolrebljavaju strogo naučne mefode, naročito mefTodu slalističku i razne fehnike posmatranja, mlađi radnici okupljeni oko' revije „Socijalni problemi”, kao Ofakar Mahotka (Machoška), rođ. 1899, docen} univerzilefa u Brafislavi (,,Moralni problem u svellostli sociologije", ,,O sociologiji porodice, prilog: metodama empiriske sociologije”, ,,Socijalno

· DONI