Der Gottesbegriff meister Eckharts : ein beitrag zur bestimmung der methode der Eskhartinterpretation

Trier S$S4ra (zit. Koch, M.E. u. d. jüd. Rel. Phil. p. 144 n. 5): Totum id, quod est, ad intellectum pertinet et ad veritatem; veritas enim in solo intellectu est, non extra. Igitur perfectiones in rebus extra non vere perfectiones sunt. Ipsas igitur attribuere Deo est ipsum apprehendere imperfectum et ipsum non esse intelleetum se toto purum, sed esse rem extra .... Op. Serm. cod. 21 Cues fol. 150V (eit. Grabmann, Quaest. p. SOf): Si vero in ipso (sc. Deo) est intelleetus, quero, utrum in ipso sit aliquid esse preter intelligere aut non. Si non, iam habeo, quod sit unum simplex et iterum quod est increabile, primum et similia et est Deus. (Dazu bemerkt Cusanus am Rande: In Deo non est aliud esse preter intelligere!). Si vero habet aliquid esse aliud quam intelligere, iam est compositum, non simpliciter unum. Patet ergo manifeste, quod Deus est proprie solus et quod proprie est intellectus sive intelligere et quod solum intelligere preter esse aliud simpliciter. Ideo Deus solus per intellectum produeit res in esse, quia in ipso solo esse est intelligere . . . nihil preter ipsum potest esse purum intelligere ..... Intellectus enim proprie Dei est. Deus enim unus est intellectus et intelleetusest Deusunus..... ÖOmne esse preter intelleetum extra intellectum creatura est, creabile est, aliud est a Deo, Deus non est. Den. 577,17: Eckhart interpretiert den Text: Spiritus meus super mel duleis. Die divina sapientia, so sagt er, bezeichne durch den Begriff .„spiritus“ die impermixta puritas ihrer Natur (578, 14). ib. 578, 19 erwähnt er noch einmal den Begriff „spiritus“: in quo notatur divine essentie inpermixta puritas. cf. ib. 566, 18; 567, 1. IV 248,53: Cum dicatur hie de sapientia quod est una plenitudo et puritas sui esse. IV 250,15: wird die eigentliche puritas ipsius esse aus dem Gesichtspunkt der Einzigkeit Gottes mehr dem unum als dem esse zugesprochen. Gleichwohl zeigt der Text, daß der Gedanke der puritas essendi lebendig ist und hier zur Charakterisierung der Einzigkeit des Seins dient. IV 546,18: Deus.... est esse purum. In der Predigt Pf. 82 läßt sich unmittelbar beobachten, wie der Begriff des esse purum von dem des kreatürlichen esse abgehoben wird und seine begriffliche Präzision findet in dem Bereich der Vernünftigkeit. Eckhart referiert wie in der Pariser Quaestio über die Ordnung des esse, vivere und intelligere die Ansicht

50