JUS standardizacija

3.13

3.16

3.17

3.2 8.21

3.22,

3.23

STANDARDIZACIJA–

uzorci se uzimaju prema tački 3.122 oVOB standarda.

Svi uzorci uzeti po prethodnim tačkama oVOS standarda su pojedinačni uzorci koji se staVljaju u jedan čist i suv veći sud ili vreću. li. iz mešaju i tada pretstavljaju prosečam uzorak jedne isporuke. Od ovog uzorka izdvajaju se konačni uzorci metodom mešanja i četvrtanja i oni se dostavljaju na ispitivanje.

Uzorci namenjeni ispitivanju stavljaju se u sudove koji se hermelički zatvaraju; sudovi moraju biti izrađeni od stakla, belog lima, aluminijuma ili drugog materijala: koji ne oksidiše.

Svaki uzorak namenjen ispitivanju mora biti zapečaćen pečatom zainteresovanih stranaka. Pečaćenje mora biti izvršeno ma način koji isključuje mogućnost otvaranja sudova, a. da se pri tome ne povredi pakovanje. -

Svaki uzorak semena uljane ogrštice i kupusne

repice namenien ispitivanju mora biti snabde-

ven kartonskim priveskom na kome moraju biti

navedeni sledeći podaci:

— oznaka uzorka i naziv proizvođača,

— naziv i sedište proizvođača-isporučioca,

— broj vagona, šlepa, ime broda i ukupna količina. isporuke ma koju se uzorak odmosi,

— vrsta pakovanja i spoljni izgledi proizvoda,

— datum isporuke, mesto i datum uzimanja

. uzoraka,

— potpisi lica koja su uzimala uzorke.

O uzimanju uzoraka sastavlja se zapisnik u pofrebnom broju istovetnih primeraka; zapisnik potpisuju lica koja su uzimala uzorke. Zapisnik sadrži sve podatke nmavedeme u tački 3.16 ovog standarda, i eventualna zapažanja prilikom: uzimanja uzoraka koja bi mogla uticati ma rezultate ispitivanja (kao vremenske prilike, stamje prevoznih. sredstava i slično).

Po jedam primerak zapisnika sa uzorkom. zadržavaju kupac i prodavac, jedam se dostavlja laboratoriji koja vrši ispitivanje, a jedam se primerak čuva za slučaj spora na mestu koje sporazumno određuju zaimteresovanme strane. Spornu analizu vrši laboratorija koju zainteresovane strane sporazummo izaberu.

Uzorci se čuvaju ma hladnom, isuvom: i čistom: mestu sa rokom važnosti majviše 90 dana.

Ukoliko je seme uljane ogrštice i kupusne repice vlažno, pa postoji pretpostavka reklamacije u pogledu vlage, odnosno postoji mogućnost da se seme u hermetički zatvorenim sudovima pokvari, tada se uzimaju: dvostruki konačni uzorci od kojih se jedam mora prosušiti. Ovakav uzorak se mora posebno označiti da ije izvršeno prethnodno sušenje.

Veličina i broj uzoraka.

Kod isporuka semena uljane ogrštice i ikupusne repice od 10.000 kg količina prosečnog uzorka mora da bude majmanje 4 kw. Ako je jedna isporuka veća od 10.000 kg omda se od svakih daljih 10.000 ili započetih 10.000 kg uzima još po 2 kg za prosečni uzorak.

'xzorci se uzimaju odi cele jedne isporuke ili od jedinice isporuke, maprimer od celog tovara od 1.000 tona ili svakog vagona (transporitnog sredstva) posebno. |

Alko je seme uljane ogrštice i kupusne repice isporučenmo u vrećama, pojedinačni uzorci: se uzimaiju iz svake 10-te vreće kod jedme isporučene partije do 20 tona.

Kod jedme isporučene partije preko 20 tona, pojedimačmi uzorci se uzimaju iz svake 20-te vreće iznad količine od 20 tona.

3.24

3.25

4.1

4.2,

4.3

Svaki konačan uzorak mamenjen ispitivanju mora imati težinu najmanje 1 kg, a iz svake izvršene isporuke jedme partije mora se odvojiti najmanje 4 konačna uzorka, shodmo- tački 3.17 ovog standarda.

Ukoliko se pokaže potreba za većim. brojem. konačnih uzoraka (za slučaj iz tač. 8.19) mora se srazmerno povećati količina prosečnog uzorka prilikom uzimanja uzoraka.

Način ispitivanja Pripremanje uzoraka za analizu

Uzorke koji se dostavljaju laboratoriji na djspitivanje, otvara lice koje vrši ispitivanje. Opis uzorka kao: oznake, njegov- spoljašnji izgled i stanje, sastavni su deo. ispitivanja i moraju biti navedeni na početku izveštaja. |

Alko je uzorak veći, uzima se ponovo mešanjem i četvrtanjem srednji manji uzorak iz kojeg se izdvoje količine potrebne za ispitivanje uz iprethodno mešamje.

Za određivanje stranih primesa uzima se seme u ishodnom: stanju, tj. bez prethodnog drobljenja i ugsitnjavanja.

Za određivanje vlage: seme se drobi u milinu ili avanu, a isto tako i za određivanje ulja u semenu potrebno je da se izvrši što sitnija meljava. Pošto se fino mlevenje ne može sprovesti kod uzoraka semena uljane repice sa većom vlagom, to se usitnjavanje sprovodi posle prve ekstrakcije u tarioniku sa peskom. Sva određivanja treba izvršiti u što kraćem vremenu od časa otvaranja uzorka i sprečiti isušivanje otVOrenih uzoraka.

Određivanje stranih primesa

Izmeri se 10 do 20 g semena uljane ogrštice i kupusne repice, razastre na glatki crni ili beli papir, odnosno staklo, pa se pomoću pincete i drugih sredstava izdvoje primese iz semena. Primese se lizmere a radi kontrole i čisto seme. Zibir semena i izdvojene mečistoće ne sme se razlikovati više od 0,92 g od celokupne količine izmerenog, semena koja je uzeta za analizu. Dolsiveni rezultat izražava se u procentima stranih primesa (P) na originalno seme prema formuli:

ĐP=—>X 100 a

n — iszmerena težina primesa u gramima, a = izmerena težina semena u gramima.

Određivanje vlage

5 do 10 g razdrobljenog semena uljane ogrštice i kupusne repice izmeri se u posudu za, merenije i suši 9 časa u sučšionici ma 150%. IPosle sušenja hladi! se pola časa u eksikatoru i meri u zatVvorenoj posudi. Sušenje se ponavlja do konstantne težine, tj. dok razlika dvaju uzastopnih merenja ne bude manja od 0,1%, računato na izmerenu količinu semena. U slučaju ponovnog sušenja ovo se ponavlja po | čas, a hladi na isti način kao što je rečeno ranije. Dobiveni rezultat se izražava u procentima (V) ma originalno seme prema formuli:

M >» 100 lb a —= izmerena količina originalnog semena Uu gramima, + b — izmerena količina semena posle sušenja u gramima. i

KUCA

| i | ji

pro edi ala ae VS aby ić, 2 layer

aa Ga i aa a O a MAA