JUS standardizacija

3.13

3.14

8.15

3.16

3.12

83.121 8.122 3.125

zato ovlašćena od mzaimteresovanih: stranaka. Uzorci se uzimaju od svake isporučene količine, pre isporuke (kod proizvođača odnosno isporučioca) ili posle izvršene isporuke (kod poirošača odmosno kupca), prema sporazumu! maimteresovanih stranaka.

U slučajevima wotsutnosti ijedmog, pretstavnika zainteresovanih stranaka zamenjuje ga arbitraŽni, odmosno mprivredno-sudski veštak.

Uzorci se uzimaju pomoću mefalne sonde, kašike, odnosno podesnog suda za tu svrhu. Sondom: se uzimaju uzorci semena ricimusa u rasutom stanju (rinfuza) ili pakovanog u vrećama, a kašikom, odnosno lopatom: ako se uzorci uzimaju pri utovaru, odnosno istovaru gde seme pada ili se kreće.

Ako je seme ricinusa u rasutom stanju UZOTCi se uzimaju sa raznih: mesta, i to wdijagomnalno· prema uglovima iz gornjeg, srednjeg i donjeg sloja u jednakim Mcoličinama.

Ako je seme ricinusa pakovamo u vreće uzorci se uzimaju sa vrha, iz sredine ji sa dma vreće u jedmakim količinama.

Ako se uzorci semena ricinusa uzimaju pri Uutovaru ili istovaru uzimanje uzoraka se wrši:

a) kod utovara. ili istovara semena ricinusa u rasutom stanju ma majpogodmijem: mestu, kod elevaltora, sprovodmih cevi itd., gde seme pada u vagon, šlep, brodi il: kamion u jednakim: vremenskim razmacima i jednakim količinama; b) kod utovara ili istovara semena ricinusa pakovano u vrećama uzorci se uzimaju iprema tački 3.129 ovog standarda.

Svi uzorci uzeti Do prethodmim tačkama ovog standarda su pojedimačni uzorci koji se stavljaju u jedan čist i suv veći sud ili vreću i izmešaju, pa tada mpretstavljaju prosečam uzorak jedne isporuke. Od ovog uzorka izdvajaju se konačni uzorci metodom! mešanja i četvrtanja i oni se dostavljaju ma ispitivanje.

Uzorci namenjeni ispitivanju stavljaju se u sudove koji se hermetički zatvaraju; sudovi moraju biti izrađeni od stakla, belog lima, alumi= nijuma ili drugog materijala koji ne oksidiše.

Svaki uzorak namenjen ispitivanju mora biti zapečaćen pečatom, zainteresovamih istramaka. Pečaćenje mora biti izvršeno na mnačim koji isključuje mogućnost otvaranja sudova, a da se pri tome me povredi pakovanje.

Svaki uzorak semena ricinusa namenjen ispiti-

vamju mora biti snabdeven kartonskim mprive-

skom: na kome moraju biti mnavedemi sledeći

podaci:

— oznaka uzorka i naziv proizvođača,

— naziv i sedište proizsvođača-isporučioca,

— broj vagona, šlepa, ime broda i ukupna količina isporuke ma koju se uzorak odmosi,

— Vrsta pakovamja i spoljni izgled proizvoda,

— datum isporuke, mesto i datum uzimanja uzoraka,

— potpisi! lica koja su uzimala uzorke.

O uzimanju uzoraka sastavlja' se zapisnik u potrebnom: broju istovetnih primeraka; zapisnik potpisuju lica koja su uzimala uzorke. Zapisnik sadrži sve podatke mavedene u tački 3.16 ovog standarda, i eventualma zapažanja prilikom uzimanja: uzoraka koja bi mogla uticati na rezultate ispitivanija (vremenske prilike, stanje prevoznmih sredistava ii slično).

3.22

83.23

3.24

3.25

4.1

x · STANDARDIZACIJA

Po jedan prmerak zapisnika sa uzorkom zadržavaju kupac i prodavac, jedam se dostavlja laboratoriji koja vrši ispitivanje, a jedam se primerak čuva za slučaj spora na mestu koje sporazumno određuju zainteresovane strane. Spornu analizu vrši laboratorija koju zainteresovane strame sporazummo izalberu.

Uzorci se čuvaju na hladnom, suvom i čistom mestu sa rokom važnosti najviše 90 dana.

Ukoliko je seme ricinusa vlažno, pa postoji pretpostavka reklamacije u pogledu vlage, odnosno ukoliko postoji mogućnost da se seme u: hermetički zatvorenim sudovima pokvari, tada se uzimaju" dvostruki konačni uzorci od kojih se je-

dan mora prosušiti. Na ovakvom uzorku mora

se posebno označiti da je izvršeno prethodno sušenije.

Veličina, i broj uzoraka

Kod isporuka semena. ricinusa' od: 10.000 kg: količina prosečnog uzorka mora da bude najmanje 4 kg. Ako je jedna isporuka veća od 10.000 kg onda se od svakih: daljih 10.000 kg ili započetih 10.000 kg uzima još po 2 ks za prosečni uzorak. ı

Uzorci se uzimaju od cele jedne isporuke ili od jedinice isporuke, naprimer od celog: tovara od 1.000 tona ili svakog vagona: (transporinog: sredstva) posebno.

Ako je seme ricinusa isporučeno u vrećama, pojedinačni uzorci se uzimaju iz svake 10-te vreće kod jedme isporučene partije do 20 foma. 'Kod jedne isporučene partije preko 20 tona, pojedinačni uzorci se uzimaju: iz svake 20-te vreće iznad količine od 20 tona.

Svaki konačan uzorak namenjen ispitivanju mora: imati težinu najmamnie 1 ke, a iz svake izvršene isporuke jedne partije mora se odvojiti najmanje 4 konačna uzorka, shodno +tački 3.17. ovog stamdarda.

Ukoliko se pokaže potreba za većim brojem konačnih uzoraka: (za slučaj iz tač. 319) mora se srazmerno povećati količina prosečnog: uzorka prilikom uzimanja uzoraka.

Način ispitivanja

Pripremanje uzoraka za amalizu

Uzorke koji se dostavljaju laboratoriji na ispitivanje otvara lice koje vrši ispitivanje. Opis

uzorka kao: oznake, njegov spoljašnij izgled i stanje, sastavmi su deo ispitivanja i moraju biti

navedeni: ma početku izveštaja.

Ako je uzorak veći, uzima: se ponovo mešanjem i četvrtanjem srednji manji uzorak im kojeg se izdvoje količine potrebne za ispitivanje uz prethodno mešanje.

Za određivanje stranih primesa uzima se seme u ishodmom stanju, tj. bez prethodnog drobljenja i usitnjavamija.

Za određivanje vlage seme se drobi u mlinu!' ili avanu, a isto tako i za određivanje ulja u semenu potrebno je da ie izvrši što sitnija meljava. Pošto se fino mlevenje ne može sprovesti kod uzoraka semena: ricinusa sa većom vlagom, to se usitnmjavanje sprovodi. posle prve ekstrakcije u tarioniku sa peskom. Ova određivanja treba izvršiti uı što kraćem: vremenu od časa otvaranja uzorka i sprečiti lisušivanje otvorenih uzoraka.