JUS standardizacija
neophodno da naši najviši politički ı privredni forumi sazovu savetovanja najistaknutijih stručnjaka svih područja o kojima je reč, da zajedno sastave program delatnosti potrebnih za izvršavanje preuzete obaveze.
Iz studije u poglavlju »Međunarodna standardizacijać vidi se da se Jugoslaviji po broju nacionalnih standarda od nesvrstanih zemalja približava Jedino Indija, a sve ostale nesvrstane zemlje sa svojim nacionalnim standardizacijama nalaze se Još na samom početku. Zato je jedan od prvih zadataka Jugoslavije, kao koordinatora na području naučno-tehničke saradnje među nesvrstanim zemljama, da istovremeno sa sprovođenjem mera za poboljšanje sopstvene standardizacije, daje inicijativu 1 ostalim nesvrstanim zemljama da uvedu, odnosno poboljšaju standardizaciju na svom području. Time će se uklanjati tehničko-pravne prepreke koje često otežavaju trgovinsku razmenu među njima, a ı sa drugim, razvijenijim državama.
Za uspešno ispunjavanje zadataka koordinacije koje Je preuzela Jugoslavija, Savezno izvršno veće osnovalo je posebnu
KOMISIJU ZA USMERAVANJE I ORGANIZACIJU KOORDINACIJE MEĐUSOBNE SARADNJE NESVRSTANIH ZEMALJA NA PODRUČJU NAUKE I TEHNOLOGIJE, koja je obradu pojedinih užih stručnih područja poverila sledećim specijalizovanim potkomisijama : 1. za školovanje, specijalizaciju i stručno OSpOso-
bljavanje,
o
za razmenu stručne ı tehničke dokumentacije i informacija,
3. za razmenu i upotrebu konsultantskih usluga i eksperata,
4. za zajednički istraživački rad i primenu rezultata, 5. za praćenje rada međunarodnih organizacija,
6. za organizaciju stručnih priredbi, seminara i simpozijuma,
7. za finansiranje saradnje među nesvrstanim zemljama, 8. za pravne režime.
Iz ovog spiska potkomisija vidi se da je standardizacija potpuno ispala iz jugoslovenskog: progra– ma koordinacije. Pošto se saradnja na području nauke i tehnologije ne može odvijati bez istovremenog uvođenja standardizacije, predlažemo da se osim nabrojanih potkomisija osnuje još Potkomisija za sfandardizaciju. Ta komisija trebalo bi, slično ostalim komisijama, da pripremi sYvoj program rada pomoću kojeg bi doprinela boljem
ispunjavanju preuzetog zadatka. Nosilac tog poduhvata morao bi da bude Jugoslovenski zavod za standardizaciju.
Zadaci Potkomisije za standardizaciju trebalo bi da budu uglavnom sledeći:
1. prikupljanje podataka o sadašnjem stanju standardizacije ı ostale tehničke regulative, kao i o atestiranju sopstvenih ı stranih proizvoda u svim nesvrstanim državama,
. prikupljanje podataka o glavnim privrednim delatnostima pojedinih nesvrstanih država,
3. analitička obrada svih podataka i predlaganje mera za usklađivanje standardizacije, uključuJući ı atestiranje proizvoda,
4. organizovanje simpozijuma ili savetovanja na kojima bi se donosile odluke o iznetim predlozima ı O osnivanju posebnog koordinacionog tela nesvrstanih zemalja za područje standardizacije ı atestiranje proizvoda,
5. organizovanje stalnog koordinacionog tela nesvrstanih zemalja za područje standardizacije i atestiranje proizvoda.
IJ
Stalno telo za koordinaciju standardizacije ı atestiranje proizvcda u nesvrstanim državama trebalo bi da ima sledeće glavne zadatke.:
1. da osniva stručne odbore za pojedina stručna područja, čiji bi članovi trebali da budu predstavnici svih zainteresovanih nesvrstanih država,
. da potvrđuje nacrte standarda svih stručnih područja, koje bi pripremali stručni odbori ı koje bi nadležne ustanove nesvrstanih država preuzimale u svoje nacionalne standarde,
3. da određuje kriterijume za davanje ovlašćenja mestima za ispitivanje koja bi trebala da atestiraju proizvode,
4. da određuje kriterijume za međusobno priznavanje dodeljenih atesta ı znakova usklađenosti za standardima (kvaliteta) za sopstvene ı strane proizvode,
5. da organizuje jedinstveno nastupanje nesvrstanih država na zasedanjima organa međunarodnih organizacija za standardizaciju ISO i IEC,
6. da intenzivira saradnju nesvrstanih država u tehničkim odborima međunarodnih organizacija za standardizaciju ISO ı IEC.
1
Svojim izlaganjima želeo sam ukratko prikazati nekoliko bitnih problema našeg učešća u međunarodnoj standardizaciji i staviti nekoliko kon= kretnih predloga za njihovo intenziviranje. Nadam se, da oni neće ostati samo mrtvo slovo na papiru, nego da ćemo ih zajedničkim snagama sprovoditi u Život u korist naše privrede ı čitavog našeg društva.