JUS standardizacija

standardizacija i njena uloga u daljem razvoju privrede SFR Jugoslavije

skraćeni prikaz studije

Mi smo još uvek nedovoljno svesni velikog značaja koji standardizacija ima u svim granama privrede pa joj zato ni odgovorni politički i privredni forumi nisu posvećivali dovoljno pažnje. Tako standardizacija u prošlosti nikad nije bila spomenuta kao jedan od bitnih faktora u racionalizaciji proizvodnje i u eksploataciji, a nije bila spomenuta ni u okviru stabilizacionih mera. Prvi put je uloga standardizacije u napretku privrede pravilno prikazana tek u Rezoluciji o privrednom razvoju SR Slovenije za 1974. godinu, dok Je u dokumentu Osnovi zajedničke politike dugoročnog razvoja SFR Jugoslavije do 1985. godine, potreba za razvojem standardizacije samo skromno pomenuta i ograničena na područja metalne i elektroindustrije, kao i na sisteme energetike, transporta ı PTT.

Da standardizacija još nije element naše privredne politike, pokazuje i najnoviji razvoj koordinacije međusobne saradnje nesvrstanih zemalja na području nauke i tehnologije, koju je Jugoslavija zajedno sa Alžirom preuzela na Alžirskoj konfeTenciji nesvrstanih zemalja. Do sada, naime, ni u jednom službenom dokumentu koji se odnosi na tu koordinaciju, standardizacija nije pomenuta ni Jednom rečju.

Nasuprot tome, sve razvijenije zemlje na zapadu i istoku svesne su značaja standardizacije, zato nije slučajno da se na početku svake uže međusobne saradnje daje prioritet usklađivanju nacionalnih standarda svih zainteresovanih država.

Ako našu privredu želimo da razvijamo na racionalnijoj osnovi, ako želimo da je uže povežemo sa privredama drugih zemalja i da se tako aktivnije uključimo u međunarodnu podelu rada i ako želimo uspešno da izvršimo preuzeti zadatak koordinatora međusobne saradnje na području nauke i tehnologije medu nesvFstanim zemljama, neophodno Je da na svim nivoima našeg privrednog i političkog života u jezgru izmenmimo odnos prema standardizaciji i da je kao bitan element naše privredne politike uključimo u sve mere za skori i za perspektiyhiji Fazvoj naše priyFede.

Sa ciljem da svim nadležnim organima pomognemo pri uključivanju standardizacije u sve bitne političke i privredne odluke, u ovom istraživačkom zadatku prvo smo izneli nekoliko opštih podataka o razvoju, cilju i značaju standardizacije, zatim smo izneli stanje standardizacije na međunarodnom (svetskom) i regionalnom nivou i opisali standardizaciju pojedinih država, među njima na prvom mestu, razume se, SFRJ. Pri tome smo se kritički osvrnuli na stanje naše standardizacije uopšte i posebno u pojedinim granama, i konačno pružili niz konkretnih predloga za temeljno poboljšanje naše standardizacije na svim nivoima kao 1 za aktivno uključivanje Jugoslavije u međunarodnu standardizaciju i za pravilan pristup koordinaciji saradnje između nesvrstanih država na području nauke i tehnologije.

U prvom poglavlju nabrojano je nekoliko podataka o razvoju standardizacije u raznim periodima istorije čovečanstva i O počecima sistematske standardizacije u prvom periodu industrijskog razvoja, kao i o kasnijem razvoju raznih nivoa standardizacije.

Izneseno je i nekoliko opštih misli o cilju ı značaju standardizacije ı objašnjen niz pojmova iz te oblasti sa definicijama i izrazima na više jezika. U poglavlju o međunarodnoj standardizaciji izneseni su cilj i značaj i najznačajniji informativni podaci o organizaciji i radu Međunarodne organizacije za standardizaciju ISO, Međunarodne elektrotehničke komisije IEC, Međunarodne komisije za atestiranje električnih proizvoda CEE i o zamecima novog Međunarodnog saveza organizacije za primenu standarda IFAN.

Poglavlje o regionalnoj standardizaciji koja sa razvojem političko-privrednih grupacija na Istoku i Zapadu stalno dobija u značaju ı koja sve uže ekonomski povezuje države iste grupacije, a istovremeno sve više otežava privredno učešće neučlanjenih zemalja, takođe je informativno obrađeno.

Poglavlje o nacionalnoj standardizaciji sadrži prvo misli o zadacima i organizaciji nacionalne