JUS standardizacija

komentar nekih odredbi

Pravilnika o kvalitetu proizvoda

od mesa (SI. list SFRJ 29/74)

Dr Života Živković

Prema materiji koju obrađuje, ovaj Pravilnik je podeljen na osam glava.

U TI glavi od člana 1. do zaključno 14. propisane su opšte odredbe koje važe za sve proizvode od mesa, ako ovim pravilnikom nije drugačije određeno. Glava II sadrži samo jedan član u kome se kroz 18 tačaka daje značenje pojedinih izraza odnosno bliža objašnjenja.

U glavi III od čl. 13. do zaključno 21. reguliše se: (1) pitanje »osnovnih sastojaka« (meso stoke za klanje razvrstano u četiri kategorije, slanina i iznutrice), a zatim (2), »dodatnih sastojaka« i aditiva koji se mogu upotrebljavati u proizvodnji proizvoda od mesa.

Od člana 22. do zaključno 151. obuhvaćeni su pojedini proizvodi od mesa stoke za klanje. Glava IV kroz 1. član govori o proizvodnji i uslovima za stavljanje u promet proizvoda od mesa kopitara.

Glava V daje bliže odredbe za proizvode od mesa peradi, zatim dolazi glava VI koja obuhvata proizvode od mesa divljači, glava VII proizvode od mesa manje vrednosti, a na kraju glava VIII gde su propisani uslovi za pakovanje, transportovanje ı čuvanje proizvoda od mesa.

U daljem izlaganju komentarisaćemo neke odredbe onih članova Pravilnika koji, prema dobijenim primedbama, nisu dovoljno jasni.

Član 2.

Pravilnik predviđa dve grupe proizvoda. Prvu grupu čine proizvodi koji su pojedinačno pobrojani kao što su: zimska salama (čl. 40) sremska kobasica (čl. 41) itd. Drugu grupu čine proizvodi koji se proizvode na osnovu proizvođačkih specifikacija. Prema Zakonu o jugoslovenskim standardima i normama kvaliteta proizvoda (SI. list SFRJ 2/74) proizvođačka specifikacija se mora doneti pre početka proizvodnje onog proizvoda za koji je doneta.

Član 4.

Ovaj član obavezuje da svi proizvodi od mesa koji se stavljaju u promet moraju biti deklarisani na način propisan ovim Pravilnikom.

Član 12.

Ovim članom bliže se određuje značenje pojedinih izraza, odnosno daju tumačenja.

U tački 13. ovoga člana govori se o emulziji kao homogenoj smeši masnog tkiva svinja ıli goveda i vode, dobivene upotrebom proteinskih preparata. Vidi se da je data mogućnost biranja. belančevine koju će proizvođač upotrebiti kao emulgator jer se navode: natrijum kazeinat mišićni proteini, proteini kvasca, odn. biljni proteini gde spada ı koncentrat soje i dr. mada je u zagradi naveden samo izolat soje. :

Ovde je od osnovnih sastojaka navedeno masno tkivo ali ništa ne ukazuje da proizvođač ne može koristiti kvalitetnu mast za spravljanje emulzije. U tački 17. daje se bliže objašnjenje osnovnih sastojaka. Vidi se da osnovne sastojke čini meso stoke za klanje svih kategorija, slanina ı iznutrice. Pod slaninom u ovom slučaju treba. podrazumevati: čvrsto mesno 1ikivo ı masno ikivo. Slanina je definisana u stavu 1. član 129. ovoga Pravilnika. U tački 18. definišu se dodatni sastojci.

Član 14.

Prema stavu 2. tačka 3. meso svinjskih glava. spz.da u IHI kategoriju. Po ovome bi bilo logično zaključiti da se meso svinjskih glava može koristiti u sve proizvode gde je dozvoljena upotreba. mesa III kategorije. Međutim ovo isključuje stav 3. istoga člana. koji nalaže da meso svinjskih glava može da se koristi Jedino u kuvanim kobasicama ı proizvodima koji su deklarisani kao specijaliteti od svinjskih glava. Ako se pogleđa meso cele iskorišćene goveđe glave koje se ubraja u IV kategoriju i mogućnost da se ovo koristi u »druge vrste polutrajnih kobasica« (član 53.), Jasno je da Je korišćenje mesa svinjskih glava ograničeno na Jednu grupu proizvoda ı pored toga što pripada III klasi neodrživo.

Član 18.

Bliže reguliše materiju dođatnih sastojaka i aditiva. U stavu 1. obuhvaćene su dve grupe dodatnih sastojaka koji se mogu dodavati u sve proizvode od mesa 4) kuhinjska so, začini ı njihovi ekstrakti čija