JUS standardizacija
196
Stoga je neophodno da se izvrši izbor pojedinih telesnih mera od interesa za proizvođače odeće i propiše način proveravanja odabranih telesnih mera. Ukazuje se na činjenicu da u Jugoslaviji nedostaju prave antropološke mere stanovništva na osnovu kojih bi se mogla izvršiti kategorizacija telesnih mera kako to odgovara industriji odeće (po visinama 1 uzrastima), pa samim tim ne postoji mogućnost da se takva kategorizacija sprovede kako valja.
Smatra se da bi u oblasti standardizacije pojedinih proizvoda odevne industrije sledeći standardi predstavljal: određene celine koje bi na osnovu dosadašnjih iskustava imale ı svoju praktičnu vrednost:
— standard koji bi obuhvatio definicije pojedinih telesnih mera 1 način uzimanja tih mera, od interesa za industriju odeće;
— standard koji bi obuhvatio tabelarni prikaz telesnih mera stanovništva Jugoslavije: muškaraca, žena, muške dece, ženske dece, beba. Tabele bi sadržavale samo one mere od interesa za odevnu industriju;
— standard koji bi obuhvatio sistem veličina 1 OZnaka uporedo, ı pojedine telesne mere na kojima su zasnovane oznake veličina odeće;
— standard koji bi obuhvatio mere pojedinih delova odeće koje bi služile samo za orijentaciju; prema ovome, odeća bi bila razvrstana na:
— gornju odeću koja pokriva celo telo (kaputi) ili samo gornji deo tela (sako)
— gornju odeću koja pokriva samo donji deo tela (pantalone, suknje)
— donju odeću koja pokriva celo telo (spavaćice) ili samo gornji deo tela (potkošulja)
— donju odeću koja pokriva samo donji deo tela (donji veš)
— standard o kvalitetu pribora odeće i oznakama kvaliteta pribora; — standard o kvalitetu izrade odeće.
Bilo bi od koristi da se propišu opšti uslovi kvaliteta pojedinih kategorija odevnih proizvoda sa posebnom pažnjom za proizvode izrađene od plemenitih vlakana kao što su prirodna svila, vuna i pamuk.
Posebno mesto treba da pripadne piktogramu i informacionoj kartici kao budućem pratećem dodumentu svakog odevnog proizvoda.
Na piktogramu (stilizovana silueta osobe) označavale bi se, u za to namenjenim kružićima telesne mere osobe kojoj je namenjen taj odevni proizvod. Potrebno je da se znalački izvrši selekcija telesnih mera koje bi se, zavisno od vrste proizvoda upisivale u kružiće piktograma. Ovim problemom se bavi ı Tehnički komitet ISO/TC 133 i tim pre bi trebalo da naša nacionalna standardizacija aktivno učestvuje u rešavanju tako važnog problema odevne industrije. Drugim rečima, naši stručnjaci iz odevne industrije bi trebalo da pristupe
sistematskoj podeli svih odevnih proizvoda (od odeće, rublja, čarapa i rukavica) njihovoj grupaciji stim da za svaku grupu predvide telesne mere koje bi trebalo da se upišu na piktogramu kao i mere pojedinih delova odgovarajuće odeće koje se upisuju na informacionoj kartici u prostoru ispod piktograma.
U vezi sa ovim daje se primer označavanja ženskog kaputa.
|
100 |
106 |
170—176
i obim preko grudi 100 obim preko bokova 106 uzrast 170—176 dužina kaputa 96
U navedenom primeru, stručnjaci su se opredelili da bi, pri označavanju pojedinih mera kaputa, bilo od koristi da se na piktogramu označe telesne mere obima preko grudi, obima preko bokova, visina uzrasta i njegova ukupna dužina.
Postojeća Naredba o označavanju, obeležavanju i pakovanju tekstilnih proizvoda donesena je 1961. godine ı sadrži sledeće važnije propise u pogledu:
— označavanja sirovinskog sastava proizvoda — uputstava o načinu održavanja proizvoda — uputstava o oznakama koje treba da sadrži etiketa svakog tekstilnog proizvoda. Neosporno je da je naredba odigrala veoma pozitivnu ulogu u smislu pravilnog i blagovremenog obaveštavanja kupaca o osobinama i kvalitetu tekstilnih proizvoda. Međutim Naredba sadrži ı neke elemente koje bi trebalo korigovati ı menjati. To se pre svega odnosi na masu proizvoda, oznake sirovinskog sastava proizvoda i način održavanja. Sa ovim je povezano i označavanje koje se predviđa za informacionu karticu uz piktogram.
Zaključak o antropološkom merenju stanovništva Jugoslavije
1. Mere odeće, kao što je napred napomenuto, zasnovane su na antropološkim merama stanoyvništva određenih područja, prikupljenim 1960. do 1962. godine. Danas ove mere ne pokazuju pravo stanje telesnih mera stanovništva Jugoslavije. Odevna industrija, kod projektovanja odeće mora se služiti, odnosno mora koristiti neke telesne mere