JUS standardizacija

dođe do promene standarda; i dok ne dođe do promene proizvodnog procesa proizvođača ili izmene u konstrukciji proizvoda i sl. Kontrolisanje funkcionisanja sistema znaka kvaliteta JUS obavljaju Jugoslovenski zavod za standardizaciju i odgovarajući organi inspekcije (savezni, republički, pokrajinski i opštinski). Organi inspekcije, nadležni za sprovođenje zakona, propisa, standarda itd. kontrolišu na tržištu ili u organizacijama proizvođača ili distributera, koji koriste znak kvaliteta za označavanje proizvoda, ispunjavanje uslova i kvalitet proizvoda i po potrebi preduzimaju potrebne mere i sankcije.

U Zakonu o standardizaciji, propisani sistem uporednih ispitivanja je vrlo značajan sa stanovišta obezbeđenja i uticaja organizovanih potrošača na kvalitet proizvoda i usluga na iržištu.

Uporedna ispitivanja zasnovana su na uporednom ispitivanju tih ili sličnih proizvoda namenjenih za istu svrhu, različitih proizvođača, tako da na osnovu izvršenog ispitivanja rezultati ispitivanja treba da obezbede potrošačima nepristrasne informacije o kvalitetu proizvoda i njegovim bitnim karakteristikama. Ove informacije treba da omoguće potrošačima da izvrše racionalan izbor među ponuđenim proizvodima na tržištu, i da utvrde koji najbolje odgovaraju njegovim posebnim potrebama i ekonomskim mogućnostima. Obaveštavanje potrošača se vrši najčešće pomoću posebnih publikacija i biltena ili na neki drugi način, a sadrži rezultate ispitivanja {u nekim slučajevima i subjektivnu ocenu koja je doneta u saglasnosti sa propisanim metodama i kriterijumima), koji omogućavaju prosuđivanje u cilju dobijanja potpuno objektivnih upoređivanja karakteristika kvaliteta, specifičan sposobnosti proizvoda i drugih dodatnih kriterijuma za proizvode koji se ispituju, ORO ala i njihove moguće efekte na okoinu. Bitno je da organizacija koja sprovodi uporedna ispitivanja osigura da se ceo postupak sprovede objektivno i na stručan način. Uporedna ispitivanja, čija je opšta šema funkcionisanja data na sl. 3) podrazumevaju postojanje definisanog programa uporednih ispitivanja, metoda ispitivanja određenih karakteristika proizvoda, organizacije koja organizuje sprovođenje uporednih ispitivanja i informacionog sistema.

210

Ključnu ulogu kod uporednih ispitivanja treba da ima organizacija odgovorna za uporedna ispitivanja. Ova organizacija, pre svega, mora da osigura, saglasno standardima, tehničkim normama i normama kvaliteta, izbor tipa proizvoda za ispitivanje, da izvrši izbor uzorka i njegovu veličinu, da uredi program i način overe i prikazivanja rezultata.

Uporedna ispitivanja može organizovati samo ona organizacija koja ispunjava zahteve neutralnosti, potrebne samostalnosti u radu, nezavisnost od proizvođačkih ili prometnih OUB-a u pogledu finansiranja, dovoljne stručnosti, organizacione i administrativno-tehničke sposobnosti za vođenje i sprovođenje Ssistema uporednih ispitivanja.

Uloga Jugoslovenskog zavoda za standardizaciju u sprovođenju sistema uporednih ispitivanja je da osigura što efikasnije regulisanje sistema, obezbeđenje njegove jednoobraznosti i da omogući što veći uticaj organizovanih potrošača na njegovo sprovođenje.

U tom cili pri Jugoslovenskom zavodu za standardizaciju formirana je Komisija za standarde iz uporednih ispitivanja sa zadatkom utvrđivanja predloga i praćenja sprovođenja standarda iz oblasti uporednih ispitivanja. Komisija je sastavljena od predstavnika Saveta, odnosno veća republičkih organizacija potrošača, gradskih konferencija potrošača [(republičkih i pokrajinskih centara), republičkih inspektorata kao i stručnjaka i predstavnika proizvođača, prometnih organizacija udruženog rada i naučnih ustanova.

Sprovođenje Zakona o standardizaciji je OČIgledno složen, obiman i odgovoran posao. Zato se i oživotvorenju koncepcije njegovog sprovođenja mora prići postupno i sistematski. Jugoslovenski zavod za standardizaciju je osnovni nosilac realizacije Zakona o standardizaciji, ali ne i jedini.

Sve organizacije udruženog rada, savezni i republički organi i organizacije treba da daju svoj doprinos. Bez ove pomoći i saradnje sprovođenje Zakona o standardizaciji i ne bi moglo da bude efikasno.

Posebna saradnja na ovom poslu očekuje se od ovlašćenih organizacija za atestiranje i Organa inspekcije.

Jedino uz saradnju svih zainteresovanih, ovaj posao Jugoslovenski zavod za standardizaciju će obaviti na pravi način, a postiguti rezultati daće očekivanu korist za naše društvo u celini.