JUS standardizacija
270
ća i sa tržišta i ocenjivanje organizacije i načina rada kontrole kvaliteta proizvođača. Elementi ovog sistema su: standard ili propis; šema nadgledanja i kotrolisanja kvaliteta proizvoda; prethodni pregled organizacije udruženog rada u cilju provere podobnosti sistema kontrole kvaliteta; ispitivanje tipa prema propisu ili standardu; izdavanje atesta; kontinualno proveravanje uzoraka sa tržišta i iz organizacije udruženog rada; kontinualna provera sistema kontrole kvaliteta proizvođača. Zbog postavljenih uslova da treba kontrolisati i ocenjivati kontrole kvaliteta proizvođača, a iz razloga da ni jednim propisom ne možemo da se mešamo u samoupravna prava organizacija udmuženog rada da se iste organizuju prema svojim odlukama, ovaj postupak se ne može propisati za proizvode kod kojih se određuje obavezno atestiranje. Ovaj postupak ispitivanja će se prvenstveno koristiti za izdavanje znaka kvaliteta ili u posebnim slučajevima neobaveznog atestiranja, po želji same organizacije udruženog rada. Delatnosti oko izdavanja atesta i kontrolisanja proizvoda obavlja ovlašćena organizacija za atestiranje, dok proveravanje podobnosti „organizacije kontrole kvaliteta vrši Komisija za atestiranje Jugoslovenskog zavoda za standardizaciju. Potrebno je označavanje proizvoda atestnim znakom.
Postupak VI »Ispitivanje grupa« je sistem prema kome se grupa proizvoda ispituje Uuzorkovanjem i na bazi uzoraka se donosi odluka o tome da li cela grupa proizvoda zadovoljava određeni propis. Veliična uzorka zavis od veličine grupe i prihvatljivog nivoa kvaliteta. Uzorci se biraju nasumično od strane ovlašćene organizacije za atestiranje, a prema utvrđenom postupku. Pojedinačni pnoizvodi mogu da nose atestni znak kao cela grupa, ako se u prometu to može raspoznati. Korišćenjem rezultata ispitvanja prethodnih grupa veličina uzorka se može smanjiti ili povećati, u skladu sa statističkim principima koji su ugrađeni u planove uzorkovanja. Ocenjivanje grupe, na bazi uzoraka, se zasniva na tome da ista; »zadovoljava« izdaje se atest ili »ne zadovoljava« ne izdaje se atest.
Postupak VII- 100% kontrola, je sistem prema kome se svaka jedinica ispituje prema zahtevima standarda ili propisa i atestira. Potrebno je korišćenje atestnog znaka.
Na bazi obavljenih ispitivanja i izveštaja o ispitivanju, ukoliko rezultati ispitivanja zadovoljavaju {odgovaraju propisanim karakteri-
stikama) ovlašćena organizacija izdaje atest..
Sadržaj i izgled atesta određen je propisom Jugoslovenskog zavoda za standardizaciju.
Zaglavlje je jedinstveno i sadrži:
— Naziv Jugoslovenskog zavoda za standardizaciju. — Naziv ovlašćene organizacije za atestiranje. — Broj ovlašćenja i datum.
Sadržaj atesta je sledeći:
— Naziv »Atest br. ....«
— Podaci o proizvodu,
— Proizvođač.
— Datum proizvodnje.
— Podnosilac zahteva.
— Postupak ispitivanja JUS A.K2.003.)
— Broj izveštaja o ispitivanju sa datumom ispitvanja.
— Hok važenja atesta.
— Otisak atestnog znaka.
— Tekst »Ovim se potvrđuje da karakteristike kvaliteta proizvoda odgovaraju zahtevima sledećih propisa, ......... «
Uz atest ovlašćena organizacija je dužna da
priloži i izveštaj o ispitivanju.
Ovalšćena organziacija čuva izveštaje O is-
pitivanju (obavezna je da ih stavi na uvid Ju-
goslovenskom zavodu za standardizaciju i Organima inspekcije) i vodi evidenciju o izdatir odnosno povučenim atestima.
Registar izdatih, odnosno povučenih ,atesta
nalazi se u Jugoslovenskom zavodu za stan-
dardizaciju i objavljuje se u posebnom dodatku biltena »JUS standardizacija«.
Organizacija udruženog rada čiji je proizvod
dobio atest ima pravo i dužna je da taj pro-
izvod obeležava atestnim znakom.
Atestni znak označava da je proizvod bio pod-
vrgnut atestiranju i da ispunjava propisane
uslove.
Zakon o standardizaciji je odredio slučajeve
u kojima se propisuje obavezno atestiranje
proizvoda.
Ova zaknoska odredba je i osnovni kriteri-
jum prilikom određivanja proizvoda koji će
biti prioritetni u pogledu obaveznog atestiranja. Obavezno atestiranje se propisuje radi:
(prema standardu
a) zaštite života i zdravlja
— ako postoji opasnost od mehaničkih povreda pri upotrebi proizvoda,
— ako postoji opasnost od povreda usled dejstva toplotnih faktora pri upotrebi proizvoda (plamen, para, gasovi i dr.),
— ako postoji opasnost od udara električne struje pri upotrebi, proizvoda,
— ako postoji opasnost od trovanja, povreda nagrizajućim tečnostima ili gasovima,