JUS standardizacija

analiza saradnje jugoslavije sa međunarodnom elektrotehničkom komisijom — IEC

Branko Cerovac, dipl. ing.

Clanstvo

Medjunarodna elektrotehnička komisija (IEC) je formirana na osnovu odluke Komore vladinih delagata na Medjunarodnom elektrotehničkom kongresu u Sent Luisu (St. Louis) (SAD) septembra 1904. godine.

Prvi Statut, pripremljen na preliminarnom zasedanja u Londonu 1906. god., UusvOjen je 1908. god. Revidirani Statuti su usvojeni 1949, 1963, 1974. i 1976. god. Ovaj poslednji je i danas u važnosti.

Članstvo IEC čine nacionalni komiteti koji su prihvatili Statut i Pravila procedure. Svaka zemlja, koja želi da učestvuje u radu IEC, formira svoj nacionalni komitet. Prihvatanje novih članova IEC vrši se glasanjem po šestomesečnom pravilu. Za svaku zemlju može postojati samo jeđan nacionalni komitet. Odluke IEC se donose u Savetu (po potrebi i dopisnim putem) glasanjem nacionalnih komiteta, gde svaki nacionalni komitet ima samo jedan glas.

TEC danas broji 42 zemlje - članice iz celoga sveta, medju kojima su sve industrijski razvijene zemlje. U toku je šestomesečni postupak glasanja za prijem u članstvo Novog Zelanđa i Nemačke Demokratske Republike. Članice IEC čine đanas 80% svetskog stanovništva koje troši preko 95% električne energije.

Jugoslavija je članica IEC od 1953. godine. Te gođine je formiran Jugoslovenski elektrotehnički komitet - JEK, koji je kao nacionalni komitet Jugoslavije član IEC. JEK saradjuje u IEC na pitanjima medjunarodne elektrotehničke stanđardizacije i u isto vreme je savetođavna stručna organizacija Saveznog zavođa za standardizaciju (SZS) iz oblasti elektrotehnike. Članovi JEK su danas mnogobrojne privredne organi-

zacije, institucije, fakulteti i instituti, privredna udruženja i stručna društva, koji su direktno zainteresovani za njegov rad i ciljeve. JEK ima već dosta dugu tradiciju na ovom poslu i ima razvijenu široku aktivnost na đomaćem i medjunarodnom planu. Danas JEK broji 130 kolektivnih članova-organizacija iz svih republika.

Kotizaciju za članstvo u IEC uplaćuje S?S. Prijem i raspođelu medjunarodnih stanđarda i drugih dokumenata IEC vrši takodje SZS. Odredjivanje stavova naše zemlje po opštim pitanjima vrši Izvršni odbor JEK zajedno sa SZS. Sve administrativne i finansijske poslove JEK na domaćem i međdjunarodnom planu obavlja Generalni sekretarijat JEK, kao operativni organ Izvršnog odbora. U okviru ovoga, svu koreksponđenciju JEK potpisuje generalni sekretar. Ođ 1974, godine SZS je preuzeo Generalni sekretarijat JEK.

Predmet rada

Predmet rada IEC je đa potpomaže medđjunarodnu saradnju po svim pitanjima standardizacije i ostalim pitanjima koja su vezana za stanđarđizaciju u oblasti elektrotehnike (elektroenergetike i elektronike) i da u ovoj oblasti doprinosi medđdjunarodnom sporazumevanju. Za ispunjenje ovog zadatka IEC, pored ostalih aktivnosti, izdaje publikacije u obliku medjunarodnih elektrotehničkih stanđarđa, koje nacionalni komiteti treba da koriste u svom rađu na donošenju nacionalnih standarda, u meri u kojoj to nacionalni us-– lovi dozvoljavaju.

IEC saradjuje i sa preko 50 drugih medjunarodnih organizacija u vezi sa osnovnim

ciljevima svog rađa. IEC se 1947. gođine

udružio sa Medjunarodnom organizacijom

za standardizaciju - ISO. Uslovi udruži-