JUS standardizacija

kao i racionalizacija administrativnotehničkih poslova.

Što se tiče uticaja internih standđardđa na smanjenje troškova proizvodnje, u najvećem broju organizacija se smatra da je njihov glavni uticaj na smanjenje škarta, zatim na redukciju troškova kon= trole i na smanjenje troškova dorade.

U vezi sa efektima standardizacije 40%

anketiranih organizacija je odgovorilo

da su dosađašnji efekti standardizaci-

je značajni, 15% da efekti nisu dovoljno Jasni, jedna organizacija je OdgOVOrila da dosada nije bilo nikakvih efe-

kata, a ostale organizacije nisu odgo-

vorile na OVO pitanje. .

Analiza odgovora prema granama delatnosti OUR pokazuje da organizacije mašinogradnje, metalopreradjivačke, elektroindustrije, hemijske, tekstilne i prehrambene industrije smatraju uglavnom da su efekti standardizacije značajni, dok na ovo pitanje nisu OdgOVOrile organizacije drvne industrije, gradjevinska preduzeća, rudnici, proJektantske organizacije i instituti.

"Karakteristično je da efekte standardizacije smatraju značajnim uglavnom organizacije sa velikoserijskom proizvodnjom, kao i organizacije sa potpuno ili uglavnom automatizovanim sistemom proizvodnje.

Prema broju odgovora redosled značajnih uticaja stanđardizacije je sledeGi u proizvodnji

- na povećanje produktivnosti

– na smanjenje disperzije kvaliteta

– na smanjenje proizvodne cene koštanja - na brže isporuke

u prodaji

– na smanjenje reklamacija – na porast prodaje – na smanjenje usluga servisa.

Začudjujuće je koliko je malo organizacija odgovorilo da su značajni uticaji (efekti) standarđizacije na smanjenje usluga servisa.

Skoro sve organizacije smatraju da su značajni pozitivni efekti stanđardđizacije na troškove kontrole proizvoda.

Na pitanje koliko je potrebno vreme za utvrdjivanje efekata odredjenog vida standardizacije, stanje odgovora je sledeće:

– manje od pola gođine 16 - Šest meseci do jedne godine 30

- Jjedna do dve gođine 24 -– duže od dve godine 13 –- nepoznato 19 – bez odgovora 66

Imajući u vidu činjenicu da se u većini OUR interni standardi tek uvode, teško Je poverovati da su odgovori dati na osnovu proverenih podataka. Smatramo da su to najvećim delom procene.

Primena ehstemih stomdarda

Na pitanje o postojanju stanđardoteke u okviru službe za stanđardizaciju, 61 organizacija je odgovorila potvrdno. Ukupan broJ stanđarda u ovim standardotekama je veoma impozantan: oko 90

hiljada primeraka JUS standarda i drugih jugoslovenskih propisa i oko 65 hiljada primeraka inostranih i medjunarodnih standarda. Ove brojke ukazuju na važnost i OZbiljnost pitanja obaveštavanja o domaćim, inostranim i medjunarodnim standardima što Je u nadležnosti Saveznog zavoda za standardizaciju. Redosled korišćenja inostranih i medjunarodnih standarda u OUR je sledeći: DIN, TEO,. TEC, GOST, BS„ CEB, MN?GE, VEE, ASIM, UNI i MIL. Takodje se koriste standardi: ČSN, MSZ, UIC, CME, SKF, SAE, ASA, PN, JIS, NEN, FAB (Siemens), SAANI, NSF,

NEMA i drugi.

Saradnja službe za stamdavd~saciju sa drugim službama 1 opganisaoı jama

Na pitanje, sa kojim službama u OUR. služba za standardizaciju saradjuje, Skoro sve organizacije su odgovorile da saradjuju sa svim službama u OUR, Što samo potvrdjuje multidisciplinarni karakter delatnosti standardizacije.

U odnosu na obim i prioritet saradnje,

na prvom mestu su: služba razvoja, odnosno konstrukcije, zatim služba tehnologije, kontrole kvaliteta, proizvodnja, služba nabavke, prođaje, ERC i ostale službe.

Samo 20% anketiranih organizacija saradjuje sa drugim organizacijama po pitanjima standardizacije, odnosno razmenjuje iskustva sa njima na ovom području. Najčešće se ostvaruje saradnja sa velikim organizacijama koje imaju razvijenu internu standarđizaciju, zatim sa organizacijama - kooperantima u proizvodnji i organizacijama iste privredne delatnosti. Medju nabrojanim organizacijama sa kojima se saradjuje, više puta se pominju Zavođdi "Crvena zastava", IMT, željezare i proizvodjači vozila iz Slovenije i druge.

Na osnovu ovoga bi se mogao doneti zaključak o važnoj ulozi velikih proizvodjačkih organizacija u razvoju interne standardizacije i uopšte u primeni rezultata stan-

269