JUS standardizacija

sprovođenje sistema obaveznog atestiranja

proizvoda u jugoslaviji

Zoran Milivojević, dipl.ing., SZS

1. Uuodme nspomene

Zakon o stanđardizaciji ("Službeni list SFRJ" broj 38/77) je definisao sistem obaveznog atestiranja proizvođa. Savezni zavod za standarđizaciju je u proteklom periodu rađio na njegovcm sprovodjenju. Ocena dosađašnjeg rada kao i rezultati postignuti na ovom poslu mogu nam poslužiti kao korisno iskustvo za buduće.

Program sprovodjenja sistema obaveznog atestiranja u našoj zemlji odvija se prema utvrdjenom redosledu. Svi elementi sistema su oživotvoreni i definisan je način njihovog funkcionisanja.

Godina 1978. bila je godina donošenja podzakonske regulative (Naredbe i Uputstva).

Godina 1979. bila je gođina oživotvorenja "Jugoslovenske koncepcije" sistema obaveznog atestiranja proizvoda.

Godina 1980. treba da bude godina učvršćenja sistema i njegove konačne provere u praksi.

Obim i složenost ovog posla s jedne strane i činjenica da je još uvek obavezno atestiranje nedovoljno poznato i objašnjeno pa i shvaćeno s druge strane, upućuju na potrebu stalnog tumačenja sistema u cilju obezbedjenja što efikasnije realizacije usvojenog programa.

Zato i do sada postignute rezultate treba tako i analizirati. Jer, činjenica je da se moglo ići i "brže", medjutim efekti bi bili manji, a u takvoj situaciji je uvek moguće da sistem ne bude "držan pod kontETOJJOm”". o o 3 – 1 La

edimstvennsti sistema ates*iranJa

Zakon o standardizaciji je definisao obavezno atestiranje kao jedinstven sistem. Obezbedjenje ovog cilja se realizuje kroz Jedinstvene principe i elemente sistema, kao i jedinstvenom metodologijom rada prilikom sprovodjenja sistema atestiranja i jedinstvenim dokumentima.

Principi, elementi sistema i metodologija

rada su provereni i može se reći da su potvrdjeni u praksi. Medjutim, konstatovano

je, dokumenta koja prate sistem atestira-

nja i način označavanja atestiranih proizvoda nisu najpraktičniji.

U sistemu obaveznoej atestiranja utvrdjena su Četiri nivoa obaveštavanja, različita po svojoj nameni i sadržaju: atestni znak (najopštiji oblik obaveštavanja – namenjen neposrednom potrošaču), atest (javna isprava – namenjena zainteresovanim orqanima inspekcije), I deo izveštaja o ispitivanju (daje ispitivane karakteristike i zaključak, i II deo izveštaja o ispitivanju (daje postupak ispitivanja i dobijene rezultate – namenjen pored inspekcijskih i kontrolnih organa i zainteresovanim stručnjacima za odgovarajuću oblast i proizvodjaču kako bi isti zaključio o svim bitnim elementima kvaliteta svog proizvoda).

Atestni znak je jedinstven za sve atestirane proizvode i definisan je "Naredbom o izgledu i upotrebi atestnog znaka" ("Službeni list SFRJ", broj 4/79), kojom su predvidjene sve mogućnosti njegove primene. Medjutim, iskustvo je pokazalo da je neophodno posebnim uputstvom detaljno razraditi član 3. Naredbe koji glasi: "Atestni znak može sadržavati odredjena slova,