JUS standardizacija

du sredstava u društvenoj svojini; na uredjivanje osnovnih prava radnika

rađi obezbedjenja njihove socijalne sigurnosti, kao i na uredjivanje načela

o položaju, pravima i dužnostima društvenog pravobranicca samoupravljanja

(Ustav SFRJ, član 281 stav 1. tačka 3.). Podrazumeva se da su granice zakonodavne funkcije federacije istovremeno granice ovlašćenja organa federacije za donošenje propisa i drugih opštih aka– ta u odredjenoj oblasti.

S obzirom da medju prava i dužnosti federacije spada i zaključivanje, ratifikacija i obezbedjenje izvršavanja medjunarodnih obaveza SFRJ, kao i održavanje odnosa sa medjunarodnim organi zacijama uopšte, to federacija ima pravo i dužnost da i u oblasti rada i zaštite

na radu zaključuje, ratifikuje i obezbedjuje izvršavanje medjunarodnih ugovora i obaveza SFRJ, kao i da održava odnose sa medjunarodnim organizacijama u oblasti rada (Ustav SFRJ, član 281. stav l. tačka 7.). Ako se radi o medjunarodnim ugovorima i obavezama koje zahteva-– ju izmenu zakona,republika, odnosno autonomnih pokrajina, za zaključivanje

i sprovodjenje takvih ugovora, Ustavom i saveznim zakonom odredjen je poseban postupak. ·

Medju prava i dužnosti feđeracije, prema članu 281. stav 1. tačka 13. ,spada

i uredjivanje standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta proizvoda i usluga, i donošenje prcpisa za izvršavanje saveznog zakona kojim se ta pitanja uredjuju. Ova ovlašćenja federacije proizlaze iz njenih prava i dužnosti u pogledu obezbedjenja jedinstva jugoslovenskog tržišta, jer su standnrdi, norme kvaliteta i tehnički normativi -— izmedju ostalih elemenata veoma važni elementi jedinstva tržišta.

Pored preciznog utvrdjivanja zakonodđavne funkcije federacije, Ustavom SFRJ

iz 1974. godine su i odnosi izmedju federacije i ,republika, odnosno autonomnih pokrajina u oblastima koje se uredjuju saveznim zakonom postavljeni na nove osnove. Naime, republike i autonomne pokrajine, u okviru svojih prava i dužnosti, mogu donositi svoje zakone i u oblastima koje su uredjene saveznim zakonom, a ako u tim oblastima nema saveznog zakona one mogu dc;ositi svoje "zakone ako je to od interesa za Ostvarivanje njihovih prava i dužnosti. Pri tome republike i pokrajine ne mogu uredjivati odnose i pitanja rezervisa-. na Ustavom za savezni zakon, tj. one

ne mogu preuzimati funkcije feđeracije i uredjivati pitanja iz savezne legislative. Smisao ovih određaba je da se uredi način popunjavanja pravnih praznina koje mogu nastati u slučajevima kada nije donesen savezni zakon u oblasti koja se po Ustavu SFRJ uredjuje saveznim zakonom tako, da republike i pokrajine mogu obezbediti ostvarivanje svojih prava i dužnosti kađa to zavisi od saveznog zakona koji nije donesen,

s tim da tim putem ne mogu stvarati sisteme nezavisne ili čak suprotne jeđinstvenom sistemu ili osnovama sistema Jugoslavije. To proizlazi iz ustavnih načela ustavnosti i zakonitosti, po kojima:

- svi zakoni i drugi propisi i opšti akti društveno-političkih zajednica, kao i samoupravni opšti akti moraju biti u skladu s Ustavom SFRJ; iy

–- svi propisi i drugi opšti akti saveznih organa moraju biti u saglasnosti sa saveznim zakonom, i

- republički i pokrajinski zakoni i drugi propisi i opšti akti organa društveno-političkih zajednica, kao i samoupravni opšti akti ne mogu biti u suprotnosti sa saveznim zakonom.

Ustav SFRJ polazi od pretpostavke da propise za izvršavanje saveznih zakona donose, i te zakone izvršavaju organi

u republikama i autonomnim pokrajinama, osim ako su za izvršenje saveznih zakona u pojedinim oblastima i za donošenje propisa za izvršavanje saveznih zakona ovlašćeni savezni organi. S tim u vezi. nije suvišno ukazati i na određbu Usta= va SFRJ o primenjivanju republičkih, odnosno pokrajinskih zakona koji su u suprotnosti sa saveznim zakonom. Prema članu 207. stav 3. Ustava SFRJ, republički, odnosno pokrajinski zakon u sup=-= rotnosti sa saveznim zakonom primeniće se privremeno, do odluke ustavnog suda, a ako su za izvršavanje saveznog zakona, sa kojim je u suprotnosti republički, odnosno pokrajinski zakon, nadležni savezni organi, do odluke ustavnog suda primeniće se savezni zakon.

Iz napređ izloženih ustavnih načela i odredaba proizlazi:

–- da su zakonodavne funkcije - uključujući i ovlašćenja za donošenje i drugih propisa i opštih akata federacije-ograničene Ustavom SFRJ, kao i da prava i dužnosti federacije ne uključuju uredjivanje zaštite na radu;

- da radni ljudi ostvaruju pravo na zažštitu na radu u republikama i autonomnim pokrajinama u skladu s njihovim ustavnim pravima, a na osnovu zakona i drugih propisa i opštih akata, koje donose Organi u republikama i autonomnim pokrajinama ; ,

- da fedđeracija zaključuje, ratifixuje i obezbedjuje izvršavanje medjunarodnih ugovora i medjunarodnih obaveza u oblasti zaštite na radu u skladu s odredbama Ustava i saveznog zakona, kojima se uredjuje zaključivanje takvih ugovora kada oni zahtevaju izmene u republičkim, odnosno pokrajinskim zakonima;

- da je federacija ovlašćena da uredjuje standarde, tehničke normative i nOrme kvaliteta proizvoda i usluga saveznim zakonom, kao i propisima za SPprOVOdjenje tog zakona.

448