JUS standardizacija

i

međunarodna konferencija

Mirjana Topalović, dipl. ing. Čipčić Čedomir, dipl. ing.

UVOD

Teškoće tehničke prirode u trgovini, sa stanovišta "prolaza" proizvoda kroz laboratorije za ispitivanje usaglašenosti proizvoda sa standardima i tehničkim propisima i neprihvatanja rezultata tih ispitivanja u medjunarodnoj razmeni, značajne su i u pogledu cena i u pogledu rokova. Potreba za prevazilaženjem ovih teškoća dovela Je do toga da se jasno definisao cilj i pravac delovanja kroz istraživanje mogućnosti recipročnog priznavanja rezultata ispitivanja zainteresovanih stranaka u jednoj zemlji, izvršenih i izdatih od laboratorija ovlašćenih po sistemima* ovlašćivanja** laboratorija***

u drugoj zemlji ili drugim zemljama. Napori u vezi sa ostvarivanjem ovog cilja obuhvataju različite složene uzajamne faktore kao što su: medjunarodni zakoni, zakoni pojedinih nacija, nacionalne politike, radni status i karakteristike nacionalnog ili nacionalnih sistema OVlašćivanja laboratorija, kategorije proizvoda obuhvaćene takvim sistemima, način finansiranja takvih sistema i promene osnova na kojima počivaju sistemi.

"Sistem" 111. "sistem ovlašćivmaja laboratom.ja" je sistem koji poseduje posebna pravila u Vest sa postupkom ı upravljanjem ovlašćivanjem laboratorLja. i ti "Ovlašćivanje" snači formalno priznavanje da Je laboratorija sposobna da tzvr3L odredjena ispitivanja 111 vrste ispitivanja.

#*%% "Laboratorija" ili "laboratorija za ispitivanje" je laboratorija koja me?t, pregleda, ispttuje, baždari ili na meki dreugi način odradjuje karakteristike materijala 111 protavoda.

o ovlašćivanju laboratorija ilac

Koncept o priznavanju rezultata ispitivanja ovlašćenih laboratorija, koji je prihvaćen poslednjih godina, prerastao je 1977. godine u Medjunarodnu konferen-

ciju o ovlašćivanju laboratorija (ILAC - International Laboratory Accređitation Conference).

Konferencija ILAC=a, koja se održava jedanput godišnje na neformalnoj osnovi

i koja okuplja nacionalne i medjunarodne stručnjake na polju ovlašćivanja laboratorija za ispitivanje proizvoda, je utvrdila osnovne principe svog rađa kroz:

– pomoć medjunarodnoj trgovini smanjivanjem prepreka putem priznavanja, incstranih izveštaja o ispitivanju,

- unapredjenje razmene informacija i ideja o ovlašćivanju laboratorija, sisteme ovlašćivanja i druge načine procene kvaliteta rezultata ispitivanja,

- podsticanje prihvatanja rezultata ispitivanja od strane ovlašćenih laboratorija, izmedju ostalog, kroz bilateralno i multilateralno priznavanje sistema ovlašćivanja laboratorija, i

-– saradnju sa zainteresovanim medjunarodnim organizacijama na poslovima ovlašćivanja laboratorija.

PREGLED DOSADAŠNJEG RADA ILAC-a

Prva Konferencija ILAC-a je održana u Kopenhagenu, oktobra 1977. sa ciljem da zemlje, koje imaju ili planiraju uvodjenje sistema ovlašćivanja laboratorija, izvrše poredjenje svojih iskustava sa iskustvima sličnih

sistema u drugim zemljama.

Druga Konferencija, održana u Vašingtonu, novembra 1978., je razmatrala probleme koji

39