JUS standardizacija
i
međunarodna konferencija
Mirjana Topalović, dipl. ing. Čipčić Čedomir, dipl. ing.
UVOD
Teškoće tehničke prirode u trgovini, sa stanovišta "prolaza" proizvoda kroz laboratorije za ispitivanje usaglašenosti proizvoda sa standardima i tehničkim propisima i neprihvatanja rezultata tih ispitivanja u medjunarodnoj razmeni, značajne su i u pogledu cena i u pogledu rokova. Potreba za prevazilaženjem ovih teškoća dovela Je do toga da se jasno definisao cilj i pravac delovanja kroz istraživanje mogućnosti recipročnog priznavanja rezultata ispitivanja zainteresovanih stranaka u jednoj zemlji, izvršenih i izdatih od laboratorija ovlašćenih po sistemima* ovlašćivanja** laboratorija***
u drugoj zemlji ili drugim zemljama. Napori u vezi sa ostvarivanjem ovog cilja obuhvataju različite složene uzajamne faktore kao što su: medjunarodni zakoni, zakoni pojedinih nacija, nacionalne politike, radni status i karakteristike nacionalnog ili nacionalnih sistema OVlašćivanja laboratorija, kategorije proizvoda obuhvaćene takvim sistemima, način finansiranja takvih sistema i promene osnova na kojima počivaju sistemi.
"Sistem" 111. "sistem ovlašćivmaja laboratom.ja" je sistem koji poseduje posebna pravila u Vest sa postupkom ı upravljanjem ovlašćivanjem laboratorLja. i ti "Ovlašćivanje" snači formalno priznavanje da Je laboratorija sposobna da tzvr3L odredjena ispitivanja 111 vrste ispitivanja.
#*%% "Laboratorija" ili "laboratorija za ispitivanje" je laboratorija koja me?t, pregleda, ispttuje, baždari ili na meki dreugi način odradjuje karakteristike materijala 111 protavoda.
o ovlašćivanju laboratorija ilac
Koncept o priznavanju rezultata ispitivanja ovlašćenih laboratorija, koji je prihvaćen poslednjih godina, prerastao je 1977. godine u Medjunarodnu konferen-
ciju o ovlašćivanju laboratorija (ILAC - International Laboratory Accređitation Conference).
Konferencija ILAC=a, koja se održava jedanput godišnje na neformalnoj osnovi
i koja okuplja nacionalne i medjunarodne stručnjake na polju ovlašćivanja laboratorija za ispitivanje proizvoda, je utvrdila osnovne principe svog rađa kroz:
– pomoć medjunarodnoj trgovini smanjivanjem prepreka putem priznavanja, incstranih izveštaja o ispitivanju,
- unapredjenje razmene informacija i ideja o ovlašćivanju laboratorija, sisteme ovlašćivanja i druge načine procene kvaliteta rezultata ispitivanja,
- podsticanje prihvatanja rezultata ispitivanja od strane ovlašćenih laboratorija, izmedju ostalog, kroz bilateralno i multilateralno priznavanje sistema ovlašćivanja laboratorija, i
-– saradnju sa zainteresovanim medjunarodnim organizacijama na poslovima ovlašćivanja laboratorija.
PREGLED DOSADAŠNJEG RADA ILAC-a
Prva Konferencija ILAC-a je održana u Kopenhagenu, oktobra 1977. sa ciljem da zemlje, koje imaju ili planiraju uvodjenje sistema ovlašćivanja laboratorija, izvrše poredjenje svojih iskustava sa iskustvima sličnih
sistema u drugim zemljama.
Druga Konferencija, održana u Vašingtonu, novembra 1978., je razmatrala probleme koji
39