JUS standardizacija

obavezno atestiranje protiveksploziono zaštićenih električnih uređaja koji su namenjeni za upotrebu u prostorijama ugroženim od eksplozivnih smeša ·

Zoran Milivojević, dipl. ing.

1. Uvodne napomene

Savezni zavod za standardizaciju je, na osnovu Informacije koju je dao Saveznom izvršnom veću O programu rada na izrađi propisa o obaveznom atestiranju PprOiZVO=da i tim povodom donetih zaključaka Veća, tokom 1978. godine utvrdio redosled donošenja propisa o obaveznom atestiranju proizvoda. Tada je bilo utvrdjeno

da protiveksploziono zaštićeni električni uredjaji, koji su namenjeni za Upotrebu u prostorima ugroženim od eksplozionih smeša budu, pored cementa, električnih aparata za domaćinstvo, sirovina za tekstilnu industriju, nekih proizvoda za rudarstvo, jedni od prvih za koje će biti propisana obaveza atestiranja. Medjutim, objavljivanje propisa nije teklo utvrdjenim redosledom. Najčešće teškoće su bile u nepostojanju osnovme regulative (ili njena nedorečenost), potrebne za potpuno definisanje propisa i neusaglašenost stavova svih zainteresovanih za atestiranje nekog proizvoda. Takodje, prva iskustva posle donošenja Zakona o standardđdizaciji ("Sl. list SFRJ", br. 38/77), pokazala su da bi pojedine odredbe koje definišu sistem obaveznog atestiranja trebalo dopuniti ili izmeniti, s obzirom na činjenicu da je sistem jedinstven, a da se propisuje obaveza atestiranja za proizvode koji se veoma medjusobno razlikuju i svaki od njih ima svoje specifičnosti (pamuk, vuna, cement, električni aparati, užad za izvozna postrojenja u rudđarstvu, ploče iverice ...). Ovde posebno treba imati u vidu i činjenicu specifičnosti i posebnih uslova prilikom atestiranja pojedinih vrsta proizvoda a

pre svega električnih uredjaja koji su

namenjeni za rad u prostorima ugroženim od eksplozivnih smeša kao i pokretnih boca pod pritiskom.

Savezni zavod za standardizaciju je

već bio u obavezi da predloži izmene i dopune Zakona o standardđdizaciji u odnosu na bliže definisanje homologacije, pa je ta okolnost iskorišćena i kao

što je poznato predložene su i neke izmene i dopune koje se odnose na sistem obaveznog atestiranja.

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o standarđizaciji objavljen je u "Službenom listu SFRJ", br. 11/80.

2. Propisi o obaveznom atestiranju (homologaciji) električnih uredjaja koji su namenjeni za rad u prostorima ugroženim od eksplo-

zivnih smeša

NajznaŽajnije izmene i dopune u Zakonu o stanđdardizaciji sa stanovišta rada na regulativi iz oblasti električnih uredjaja koji su namenjeni za upotrebu u prostorima ugroženim od eksplozivnih smeša {tzv. "S-zaštita"), su sledeće: ::

- omogućena je kontrola saobraznosti uredjaja atestiranom tipu, odnosno uzorku

– data je mogućnost da se propisom O obaveznom atestiranju odredjujui specifični uslovi za obavezno atestiranje odredjenih proizvoda, kao i da, izuzetno, Savezni zavod za stanđardizaciju može organizaciju udruženog rada ovlastiti za deo postupka atestiranja ako to zahtevaju specifičnosti zaštite života i zdravlja radnih ljudi i gradjana ili društvenih sredstava. 125