JUS standardizacija

CERTICO), a koji su utvrđjeni u jugoslovenskom standarđu JUS A.K2.003. - Postupci ispitivanja za atestiranje i znak kvaliteta.

Postupak ispitivanja tipa i pojedinačna

ispitivanja protiveksploziono zaštićenih električnih uredjaja u odnosu na sigur-

nost sprovođi se prema Postupku I - is-

pitivanje tipa proizvoda pomenutog standarda. Protiveksploziono zaštićeni električni uredjaji iz domaće serijske proizvodnje ispituju se prema Postupku III OVOg Standđarđa koji se bazira na ispitivanju tipa proizvoda – Postupak I - i kontrolisanju usaglašenosti proizvoda sa atestiranim tipom.

Pojeđinačni uredjaji domaće proizvodnje ispituju se po Postupku VII koji podrazumeva ispitivanje svakog pojedinačnog proizvoda (100% kontrola).

Kođ uredjaja iz uvoza koji dolaze u partijama primenjuje se Postupak VI kojim se, na osnovu uzimanja uzoraka, ispituje usaglašenost cele partije (serije)

sa Naredbom o obaveznom atestiranju, a ako se rađi o pojedinačnom proizvodu koji se uvozi - onda po Postupku VII.

Značajno je istaći da je OVO prvi propis o obaveznom atestiranju proizvoda u kome Savezni zavod za standardizaciju nije preneo svoju zakonsku nadležnost ovlašćenoj organizaciji za atestiranje,

već se u ovom slučaju organizacija udruŽženog rada ovlašćuje za ispitivanje (čl. 60. stav 2. "... deo postupka ates-

tiranja ...") a Zavod, preko svoje Komisije za protiveksploziono zaštićene električne uredjaje ("S-komisije") izdaje atest. Zato je Naredbom utvrdjeno da se zahtev podnosi "S-komisiji" Saveznog Zzavoda za standardizaciju.

Naredbom je utvrdjena i važnost izdatog atesta.

Izdati atest za isti tip protiveksploziono zaštićenog električnog uredjaja, koji se i dalje proizvodi, važi tri godđine od dana izdavanja. Smatra se da protiveksploziono zaštićeni električni uredjaj poseduje važeći atest, bez obzira na datum prodaje, ako Je proizveden u okviru važenja atesta.

Važnost izdatog atesta prestaje kada se na atestiranom tipu protiveksploziono zaštićenog električnog uredjaja izvrše izmene u konstrukciji koje mogu uticati na propisane karakteristike u pogledu protiveksplozione zaštite; u tom slučaju proizvodjač je dužan da o izvršenim izmenama obavesti Savezni zavod za standardizaciju radi ponovnog atestiranja tog uredjaja.

Naredbom je definisan i način označava-– nja atestiranih proizvoda kao i veličina atestnog znaka.

Uslovi za ovlašćivanje organizacije za

ispitivanje u pogleđu opreme i stručnog kadra dati su za sve vrste protiveksplozione zaštite.

Ostavljeha je i mogućnost da u slučaju kada je za neko ispitivanje ili deo ispitivanja protiveksploziono zaštićenog električnog uredjaja potrebna specijalna oprema kojom organizacija, ovlašćena za ispitivanje, ne raspolaže, može se takvo ispitivanje u izuzetnim slučajevima izvršiti na opremi proizvodiača takvog proizvoda, pod uslovom da ta oprema odgovara svrsi ispitivanja i da je metrološki proverena.

Naredbom je utvrdjena i kontrola saobraznosti protiveksploziono zaštićenih električnih uredjaja atestiranom tipu koju sprovodi organizacija ovlašćena za ispitivanje ovih uredjaja, a na način definisan u jugoslovenskom standardu JUS U.S8. 011 - Opšti zahtevi za konstrukciju protiveksploziono zaštićenih električnih uredjaja namenjenih za upotrebu u prcstorima ugroženim od eksplozivne atmosfere. Imajući u vidu svu složenost ove problematike, kao i potrebnu pripremu za njeno sprovodjenje i prelazak na drukčiji sistem u radu, predloženo je da Naredba o obaveznom atestiranju (homologaciji) uredjaja koji su namenjeni za upotrebu u prostorima ugroženim od eksplozivnih smeša stupi na snagu tek nakon deset meseci od njenog objavljivanja u "Službenom listu SFRJ". Period od deset meseci će ujedno biti iskorišćen za potrebnu pripremu oko sprovodjenja propisa (tuma– čenje, upoznavanje zainteresovanih, ovlašćivanje organizacija ...) i preduzimanje mera za njegovu što efikasniju primenu.

2.2 Bazna regulativa za protiveksploziono zaštićene električne uredjaje koji su namenjeni za upotrebu u prcstorijama ugroženim od eksplozivnih smeša

Naredba o obaveznom aAtestiranju (hOoOmoOlogaciji) protiveksploziono zaštićenih električnih uredjaja koji su namenjeni za upotrebu u prostorima ugroženim od eksplozivnih smeša ima za osnovu dva tzv. propisa u vezi sa instalacijama za električna postrojerjJa u rudnicima s podzemnom eksploatacijom i za električna postrojenja na nadzemnim mestima ugroženim od eksplozivnih smeša.

Ove propise (atestiranje i propise o instalacijama) prati niz jugoslovenskih standarda koji su u medjuvremenu prvi put objavljeni ili je izvršena revizija već postojećih standarda u cilju njihovog usaglašavanja sa najnovijim odredbama u standardima Medjunarodne organizacije za standardizaciju.

Svi uradjeni standardi (novi i oni na kojima je izvršena revizija) uskladjeni su sa Zakonom o standardizaciji ("Ssl. list SFRJ", br. 38/77 i 11/80).

127