JUS standardizacija

kom saradniku. Oprema mora stalno da se održava i štiti od korozije i drugih razarajućih uticaja. Ukoliko je oprema za ispitivanje bila preopterećena ili daje sumnjive rezultate ispitivanja mora se povući iz upotrebe dok se ne izvrši kompletna provera i baždarenje. .

O opremi za ispitivanje vode se kartice tehničke evidencije koje obhvataju: naziv instrumenta, ime proizvođača i tip, serijski broj, datum prijema, datum servisiranja, sadašnju lokaciju i detalje održavanja. Kada su u pitanju merni instrumenti: datum poslednjeg baždarenja, broj dokumenata o baždarenju i maksimalni period vremena koji treba da prođe do sledećeg baždarenja.

3.6 Baždarenje

Oprema za ispitivanje treba da se baždari u utvrđenim intervalima i na propisani način, Za određenu opremu intervali baždarenja mogu biti posebno određeni oa strane tela koje dodeljuje ovlašćenja. Referentni materijali {etaloni) koji se drže u laboratoriji moraju da se koriste samo za baždarenje opreme koja je u radu a ne za druge svrhe. Referentni materijali (etaloni) moraju da budu baždareni od strane kompetentne nacionalne organizacije ili od nje ovlašćene institucije.

3.7 Metode i postupci ispitivanja

Svi standardi koji se odnose na metode rada moraju se održavati i biti dostupni osoblju. Prilikom ispitivanja potrebno je koristiti metode koje su u skladu sa tehničkim specifikacijama prema kojima je proizvod izrađen. Za ovu svrhu osoblje koje vrši ispitivanja mora biti snabdeveno najnovijom verzijom tehničke specifikacije. U slučaju da metode i postupci ispitivanja nisu utvrđeni treba ih navesti.

3.8 Okolina

Okolina u kojoj se sprovode ispitivanja ne sme da utiče na rezultate ispitivanja.

3.9 Rukovanje uzorcima za ispitivanje

Neophodno je utvrditi identifikaciju i uslove čuvanja uzoraka koji se ispituju,

3.10 Tok informisanja

Tok informisanja mora se održavati u skladu sa delatnošću laboratorije za ispitivanje.

3.11 Izveštaj o ispitivanju

Ispitivanje treba da bude dokumentovano obimnim izveš-

318

tajem sa tačnim, jasnim i nedvosmislenim prikazom rezultata ispitivanja ı ostalih informacila.

Cilj ovog skraćenog prikaza ISO/GUIDE 25 jeste da omogući upoređivanje kriterijuma za oviašćivanje u našem sistemu atestiranja i drugim nacionalnim i međunarodnim sistemima atestiranja.

4. Dosadašnja iskustva u sprovođenju postupka ovlašćivanja i nadzora

U toku sprovođenja sistema atestiranja Savezni zavod za standardizaciju je do sada ovlastio 48 organizacija udruženog rada i to: iz oblasti tekstilne industrije — 14; iz oblasti elektrotehnike — 12; iz oblasti građevinarstva — 11; iz oblasti drvne industrije — 8; iz oblasti rudarstva ı metalurgije — 3.

U toku sprovođenja nadzora obuhvaćeno je 35 ovlašćenih organizacija za atestiranje i 32 proizvođača — korisnika atestnog znaka, Dosadašnje iskustvo u sprovođenju sistema atestiranja, odnosno postupka ovlašćivanja i nadzora ukazuje na veoma značajne probleme u funkcionisanju sistema atestiranja. Navodimo neke od njih:

a. Broj ovlašćenih organizacija

Broj ovlašćenih organizacija je upadljivo veliki u odnosu na broj proizvoda obuhvaćenih obaveznim atestiranjem. Za atestiranje izvesnih proizvoda ovlašćeno je više organizacija nego što je to objektivno potrebno. Razlog za ovu pojavu treba tražiti u relativno skorom i brzom uspostavljanju sistema atestiranja u Jugoslaviji i u propustima koji su pritom učinjeni.

b. Finansijska zavisnost ovlašćenih organizacija od naručioca atestiranja

Zbog nerešenog pitznja finansiranja sistema atestiranja, finansijska zavisnost ovlašćenih organizacija od naruČioca atestiranja vrlo je izražena. Ona se može uočiti od direktnog sklapanja ugovora između naručicoa | ovlašćene organizacije za poslove oji ı nisu u okviru obaveznog atestiranja do sklapanja ugovora koji će se u budućnosti obaviti. Razumljivo, objektivnost, neutralnost i nezavis»

nost ov!ašćenih organizacija u vršenju njihove nadležnosti biva potisnuta u drugi plan. Rešenje ovog problema je veoma značajno i ima direktne reperkusije na budućnost sistema, i

c. Neravnomerni raspored ovlašćenih organizacija u odnosu na industrijske grane

Neravnomerni raspored ovlašćenih organizacija po granama proizlazi iz broja proizvoda obuhvaćenih obaveznim atestiranjem u pojedinim granama. Međutim, to ne treba shvatiti kao valorizaciju jedne industrijske grane u odnosu na drugu, jer je izbor proizvoda za atestiranje vršen u skladu sa kriterijumima utvrdenim u Zakonu o standardizaciji. Standardizacija 1982./br. 7—8