JUS standardizacija

osnovu ovog zakona pojedine vrste atestiranja uvode se,

postepeno, odgovarajućim naredbama, dok su izgled i

upotreba atestnog znaka rešeni posebnom naredbom

(„Sl. list SFRJ” br. 4/1979), a postupci ispitivanja za

atestiranje i znak kvaliteta jugoslovenskim standardom

JUS A.K2.003 — 1978., koji je urađen na osnovu doku-

menta Međunarodne organizacije za standardizaciju

ISO/CERTICO.

Naredbe kojima se uvodi obavezno atestiranje normal-

no sadrže sledeće uslove:

— opseg obaveznog atestiranja; tj. pregled proizvoda na koje se obavezno atestiranje odnosi i koje njihove karakteristike obuhvata,

— spisak jugoslovenskih standarda na osnovu kojih treba ispitivati proizvode,

— način uzimanja uzoraka,

— postupak atestiranja prema standardu JUS A.K2.003

— postupci ispitivarija za atestiranje i znak kvalteta; ovaj standard sadrži sedam postupaka ispitivanja proizvoda od kojib svi polaze od tipskog ispitivanja, dok se kontrolna ı periodična ispitivanja traže kod pojedinih postupaka kao dopunski zahtevi,

— Oblik i sadržaj izveštaja o ispitivanju,

— oblik i sadržaj atesta,

— trajanje važnosti atesta,

— odredbe u vezi sa označavanjem atestnim znakom i dopunskim oznakama,

— spisak osnovne opreme za merenje i ispitivanje kojom mora raspolagati organizacija udruženog rada da bi mogla dobiti ovlašćenje za ispitivanje odnosno atestiranje,

— odredbe u vezi sa kadrovima .koji će vršiti ispitivanja. Obavezno atestiranje električnih aparata i uređaja,

koliko je ovo do sada kod nas uvedeno, predstavlja

u svojoj osnovi preventivni sistem obezbeđivanja sao-

Draznosti proizvoda sa standardima i ev. tehničkim nor-

mativima koji se na njih odnose.

2.1 Atestiranje električnih aparata za domaćinstvo

Obavezno atestiranje električnih aparata za domaćinstvo stupilo je na snagu 1. januara 1980. godine (,,SIl. list SFRJ” br. 13/1979 i br. 43/1979), a terrmoakumulacione peći bile su prvi proizvod za koji je uvedeno obavezno atestiranje. Ove moraju biti atestirane i

označene atestnim znakom od 17. maja 1980. godine,

kada je stupio na snagu jugoslovenski standard JUS

N.M1.024 koji propisuje posebne tehničke uslove i

ispitivanja za ove peći, dok su opšti tehnički uslovi i

ispitivanja propisani standardom JUS N.M1.001 koji je

na snazi od 17. novembra 1979. godine. |

Obavezno atestiranje ostalih električnih aparata za do-

maćinstvo uvodi se postepeno, u skladu sa programom

izdavanja posebnih standarda na taj način, da datumom

kada stupaju na snagu odgovarajući jugoslovenski stan-

dardi, koji donose posebne tehničke uslove i ispitivanja,

stupa na snagu i obavezno atestiranje tih proizvoda.

Do sada je izdato 27 standarda koji se odnose na pose-

bne tehničke uslove i ispitivanja za pojedine vrste apa-

rata za domaćinstvo, od kojih je poslednji, standard za

električne kuhinjske mašine, stupio na snagu 10. apri-

la 1982. godine. Time je oDaveznim atestiranjem obu-

hvaćeno nekih 80 % aparata za domaćinstvo, dok se za

većinu preostalih 20 % aparata može očekivati, da će

odgovarajući standardi izaći tokom ove, odnosno iduće

godine.

Jugoslovenski standardi za električne aparate za dO-

maćinstvo u potpunosti su usaglašeni sa publikacıjama

br. 335 (prvi i drugi deo) Međunarodne elektrotehnič-

ke komicije (IEC), te propisuju u okviru zahteva za

bezbednost:

— zaštitu od električnog udara,

— ulaznu snagu i struju, .

— zagrejavanje,

— rad aparata u uslovim preopterećenja,

— električnu izolaciju i struju odvoda na radnoj temperaturi, — uticaj komponenti za suzbijanje radio-frekvencijskih smetnji,

— otpornost prema vlazi,

— otpornost izolacije i dielektričku čvrstoću,

— zaštitu od preopterećenja,

— trajnost,

— nepravilnu upotrebu, stabilnost i mehaničke opasnosti, -

— mehaničku čvrstoću i izradu,

— unutrašnje ožičenje i sastavne delove,

— priključivanje na mrežu, spoljne provodnike i priključne stezaljke, a posebno zaštitno uzemljenje,

— puzne staze, vazdušne razmake i razmake kroz izolaciju, 571

Standardizacija 1982/br. 11—12