JUS standardizacija
spoljnotrgovinske poslove, specijalizaciju i kooperaciju u proizvodnji na bazi uzajamnog poverenja u rezultate ispitivanja ı kontrole kvaliteta proizvoda, u cilju daljeg povećanja efikasnosti ekonomske saradnje zemalja — članica SEV. Ubrzava se proces zaključivanja trgovinskih sporazuma i njihove realizacije, smanjuju se troškovi za sprovođenje ponovnih ispitivanja i kontrole kvaliteta.
OBLASTI PROIZVODNJE i PROMETA KOJE SISTEM OBUHVATA
Uzajamno priznavanje rezultata ispitivanja proizvoda ostvaruje se putem zaključivanja multilateralnih i bilateralnih sporazuma,a na osnovu ,,Opštih uslova UPRIP-SEV“", Sistemom UPRIP-SEV biće obuhvaćeni svi proizvodi koji ulaze u spoljnotrgovinsku razmenu, a pre svega:
— proizvodi određeni planovima uzajamnih isporuka, specijalizacije i kooperacije proizvodnje, kao i proizvodi koji obezbeđuju uzajamne potrebe zemalja učesnica; — proizvodi značajni za obezbeđenje zdravlja stanovništva, zaštitu Životne sredine i sigurnosti na radu, kao i za realizaciju ekonomskih ciljeva zemlje — korisnika (uvoznika);
— proizvodi koji predstavljaju predmet daljeg produbljivanja i usavršavanja saradnje i razvoja socijalističke ekonomske integracije zemalja — članica SEV;
— proizvodi koji utiču na povišenje životnog standarda stanovništva ı efikasnost društvenog rada;
— proizvodi za koje su dobijeni pozitivni rezultati ispitivanja u fazi njihovog projektovanja i uvođenja u proizvodnju;
— proizvodi za čije ispitivanje je potrebna složena oprema, primena metoda ispitivanja sa razaranjem i čije ispitivanje je dugotrajno;
— proizvodi za koje korisnik u zemlji — uvozni ku, zbog specijalnih razloga, zahteva veću sigurnost u to, da Zadovoljavaju ugovorene zahteve.
Liste proizvoda daju se kao prilozi uz sporazume O UPRIP. Postupak sastavljanja ovih lista, kao i njihova tipska forma utvrđeni su metodološkim uputstvima. Svaka zemlja određuje za sebe prioritet proizvoda za koje će zaključivati sporazume UPRIP. Uzajamno priznavanje važi za rezultate tipskih ispitivanja proizvoda. Po dogovoru, sporazum može da važi za priznavanje rezultata tipskih ispitivanja proizvoda i potvrde da u preduzeću — proizvođaču postoje uslovi proizvodnje i kontrole koji obezbeđuju utvrđeni nivo proizvoda pri njihovoj serijskoj proizvodnji.
Osim toga, uzajamno priznavanje može da važi kako za
sve parametre, norme i zahteve, predviđene normativno-
tehničkim dokumentima za proizvode, tako i samo za pojedine pokazatelje kvaliteta proizvoda koji se odnose na bezbednost u eksploataciji proizvoda, zdravlje ljudi
i zaštitu životne sredine. Ovo se takođe utvrđuje sporazumima. ORGANIZACIJA SISTEMA UPRIP-SEV
U Sistemu UPRIP-SEV učestvuju, pre svega, zemlje
članice SEV. „Opšti uslovi” predviđaju mogućnost uključivanja i drugih zemalia putem sklapanja sporazuma (bilateralnih i multilateralnih) uz primenu „,Opštih uslova”. Funkcionisanje Sistema UPRIP-SEV obezbeđuju sledeći organi:
1. Stalna komisija SEV za saradnju u oblasti standardizacije; . Centralni nacionalni organi
. Granski nacionalni organi.
. Nacionalni organi nadzora
Akreditovane laboratorije
Oi = O
Stalna komisija SEV za saradnju u oblasti standardizacije
organizuje:
— razradu metodologije i uvođenje uzajamnog priznavanja rezultata ispitivanja u ekonomsku saradnju u okviru SEV;
— izučavanje i uopštavanje međunarodnog Iskustva u oblasti verifikacije i uzajamnog priznavanja rezultata ispitivanja i kontrole kvaliteta proizvoda, razmenu iskustava i informacija između organa uzajamnog priznavanja u okviru SEV;
— razradu predloga za usavršavanje i unifikaciju pravila i procedura koje važe u okviru SEV, a za čijom razradom se pojavila potreba u procesu uvođenja Sistema UPRIP-SEV;
— analizu zaključenih sporazuma u cilju daljeg usavršavanja Sistema UPRIP-SEV i razradu standarda za proizvode koji predstavljaju predmet robne razmene uz primenu principa uzajamnog priznavanja;
— uopštavanje analize izdatih certifikata saobraznosti;
— vođenje spiska akreditovanih laboratorija;
— razmatranje i donošenje preporuka po spornim pitanjima koja se jave između strana sporazuma o UPRIP u vezi sa primenom pravila sadržanih u „,Opštim uslovima”; — pomoć u organizaciji kooperacije akreditovanih laboratorija; — razmatranje informacije predstavnika nacionalnih organa o uvođenju normativnih i normativno-tehničkih dokumenata SEV po pitanjima UPRIP;
— sekretarijat Sitema UPRIP-SEV.
Centralni nacionalni organ UPRIP je organ koji je, u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom, ovlašćen da obezbedi učestvovanje zemlje u Sistemu UPRIP-SEV. Njegove funkcije su:
— zaključivanje sporazuma o UPRIP sa nacionalnim or-
21
Standardizacija 1983./br. 1—2