JUS standardizacija

1.4

dine lista je sadržavala 234 ISO standarda na nemačkom, 67 na španskom, 51 na italijanskom, 25 na norveškom i 13 na holandskom jeziku. Treba istaći da je Arapska organizacija za standardizaciju i metro logiju (ASMO) nedavno preuzela prevođenje izabranih ISO-standarda na arapski jezik, razmatraju se predlozi kako će ovi prevodi biti uključeni u listu autentičnih ISO-prevoda.

Aktivnosti u vezi sa standardima

Aktivnosti ISO-a u vezi sa standardima odnose se na tri aspekta međunarodne standardizacije izdvojena prema trenutnom razvoju međunarodnih standarda. Prvi aspekt. obeležen radom komiteta ISO Saveta,i to STACO (Principi standardizacije), REMCO (Referenitni materijali) i Tehnička savetodavna grupa za metrologiju, u vezi je sa osnovnim proceduralnim i tehničkim činjenicama o standardizaciji.

Drugi aspekt, vezan za rad Komiteta ISO Saveta CERTIiCO (Atestiranje), INFCO (Tehničke informacije} i uključujući sekretarske usluge IFAN-u, u vezi je sa primenom i korišćenjem već urađenih međunardonih standarda.

Treći aspekt, obeležen radom komiteta ISO Saveta COPOLCO (Pitanja potrošača) i DEVCO (Pitanja standardizacije u zemljama u razvoju), u vezi je sa specijalnim potrebama posebnih grupa učesnika u standardizaciji.

U periodu od 1979. godine aktivnosti ISO-a u vezi sa standardizacijom od posebnog su interesa i koristi za aktivnosti drugih međunarodnih organizacija. Značajni primeri uključuju saradnju STACO ı CERTICO u grupu vladinih predstavnika odgovornih za politiku standardizacije Evropske ekonomske komisije u vezi sa usaglašavanjem definicija, u vezi sa potrebama za standardima i ispitivanjima; saradnju CERTICO i INFCO i GATT-Komiteta u vezi sa tehničkim barijerama u trgovini na atestiranju ı informacionim sistemima i saradnju DEVCO i mnogobrojnih međunarodnih agencija za pomoć kod seminara za zemlje u razvoju.

RAZVOJ ODNOSA NA NIVOU VLADA

Od Generalne skupštine ISO-a 1979. godine bio je značajan, u svetskim razmerama, porast opšte svesti vlada o problemima i potencijalnim koristima međunarodne staridardizacije. Ova nova svesnost može se povezati sa velikim brojem publikovanih međunarodnih trgovinskih pregovora, koji su dostigli vrhunac u 1979. i 1980. godini brojnim multilateralnim

trgovinskim sporazumima, opštepoznatim kao GATT-Kodeks sporazumi.

Jedan od GATT-Kodeks sporazuma tretira posebno tehničke barijere u trgovini, koje mogu biti prouzrokovane postojanjem različitih standarda, propisa i zahteva za ispitivanje u različitm zemljama. GATT Kodeks standarda, koji je potpisalo više od 30 zemalja daje preferencijalni status međunarodnim standar dima koje je doneo ISO i druga međunarodna organizacija, a koji treba da se koriste kao baza za nacionalne propise i standarda koji utiču na uUVOZ—iZVOZ. Odobravanja rada na međunarodnoj standardizaciji od strane vlada nisu nova niti neobična posebno u specifičnim naučnim ili tehničkim oblastima; vlade potpomažu taj rad kroz nacionalne organizacije za standardizaciju. Međutim, u GATT -sporazumima prvi put se tako veliki broj vlada izjasnio za zajedničku politiku u pogledu rneđunarodne standardizacije — politiku koja je u punoj saglasnosti sa ciljevirna koji su postavljeni od strane članica prilikom osnivanja ISO-a 1947. godine. (GATT-sporazumi su takođe stimulisali veću svesnost o međunarodnoj standardizaciji kod drugih međunarodnih organizacija, uključujući Evropsku ekonomsku komisiju (ECE) i Komisiju evropska zajednice (CCE) u kojima su bile preduzete različite nove inicijative u vezi sa standardizacijom, atestiranjem i ispitivanjem. Ovakav razvoj može se, naravno, posmatrati kao pozitivno pojačanje za ISO ı druge međunarodne organizacije koje su uključene u aktivnosti u vezi sa standardizacijom. Rezultat toga je uglavnom u vezi sa tri aspekta rada ISQO-a: efikasnija produkcija međunarodnih standarda, posebno za proizvode koji su značajni za međunarodnu trgovinu, poboljšanje u širenju informacija o standardima |I poboljšanje metoda za osiguranje razvoja pouzdanog atestiranja proizvoda i odgovarajućih aktivnosti u ispitivanjima na međunarodnom nivou. Ovaj posebni izazov za ISQ detaljno će razmotriti nekoliko govornika u okviru programa Generalne skupštine.

ISO-ov PROGRAMI ZA RAZVOJ

U 1980. godini Savet je odobrio ISO-ov Program za razvoj, specifično orijentisan program koji je 1981. i 1982. godine bio uspešan u postizanju planiranih kratkoročnih ciljeva. Kao indikacija uspeha ovog programa može se izneti da je od 1979. godine od spoljnih izvora bila primljena finansijska pomoć od ukupno preko 500.000 Šv. f(npr. Švedska međunsarodna agencija za razvoj — SIDA, Nacionalni savet Engleska, AFNOR i dr.).

Na otvorenoj sednici ove Generalne skupštine razmatraće se specijaine potrebe zemalja u razvoju čla-

Standardizacija 1983./br. 1—2