JUS standardizacija

donet je jugoslovenski standard sa obaveznom primenom 1980. godine — JUS Z.M0.001 — Transportna ambalaža. Mere čvrste ambalaže pravougie osnove. Donošenje ovog standarda ima za cilj da se i u nas utvrdi modularni sistem za Čvrstu ambalažu pravougle osnove, koji se zasniva na nazivnom modulu (spoljne mere) 600 mm X 400 mm kao dela opšteg intermodalnog sistema i povezivanje takvog sistema sa svim elementima distributivnog lanca,

Donošenjem standarda JUS Z.M0.001 stvoreni su uslovi za usklađivanje svih uticajnih elemenata u integralnom transportu, međutirn efekti primene ovog standarda teK se očekuju,

3.2 Standardizacija tehničkih uslova i ispitivanja

Rad na ovom području svodi se na prihvatanje međunarodnih standarda i donošenje jugosloverniskih.,

Uzajamni odnos, između mogućih rizika kojima može da bude izložena napunjena transportna ambalaža u jednom sistemu distribucije robe i šteta koje su njima prouzrokovane na ambalaži ili nienom sadržaju, je važan prilikom uvođenja novih metoda isDitivanja, usavršavanja postojećih metoda i pripremanja odgovarajućih programa ispitivanja.

Proučavanje ovih uzajamnih odnosa je olakšano ukoliko se, kada se obavljaju ispitivanja u vezi sa distribucijom robe, odnosno onim delom koji se odnosi na kompletnu napunjenu transportnu ambalažu, odgovarajući podaci, koji su rezultat ovih ispitivanja, beleže i na jedinstven način daju pregled istih. Ovo omogućuje da se vrše Doređenja između dobijenih podataka i raznih drugih podataka u različitim uslovima.

U cilju ostvarivanja takvih poređenja, nedavno je usvojen jugoslovenski standard JUS Z.M8.023 — Ambalaža. Kompletna, napunjena transportna ambalaža. Podaci za iz veštaj o ispitivanju,i pokrenut postupak koji prethodi štarnpanju.

Uporedo sa ovim standardom usvojena su još dva Jugoslo-

venska standarda:

JUS Z.M8.021 — Ambalaža. Kompletna, napunjena transportna ambalaža. Opšti zahtevi za utvrđivanje programa ispitivanja podobnosti za upotrebu. Opšti principi i

JUS Z.M8.022 — Ambalaža. Kompletna, napunjena transportna ambalaža. Opšti zahtevi za utvrđivanje programa ispitivanja podobnosti za upotrebu. Kvantitativni podaci.

Ovim standardima se utvrđuju opšti zahtevi za SDrOVOđenje programa ispitivanja podobnosti za upotrebu kompletne napunjene transportne ambalaže koja je predviđena da bude korišćena u svakoj vrsti sistema distribucije robe, bilo da se radi o drumskom, železničkom, pomorskom, plovnim putevima ili o kombinaciji ovih vidova transporta.

186

Pored toga, ovim standardima se utvrđuju:

— Opšti principi o kojima se mora voditi računa prilikom utvrđivanja programa ispitivanja,

— svi kvantitativni podaci neophodni za utvrđivanje cbima i sadržaja ispitivanja i drugih Kkvantitativnih karakteristika programa ispitivanja.

Ovi standardi utvrđuju i faktore o kojima se mora voditi

računa prilikom: određivanja kriterijuma na osnovu kojih

se ambalaža prihvata pošto je bila podvrgnuta programu ispitivanja podobnosti za upotrebu.

Standardi JUS Z.M8.021i i JUS Z.M8.022 u osnovi

predstavljaju celinu tj. moraju ss koristiti zajedno.

Osim gore navedenih standarda izvršena je revizija 4

važeća standarda (JUS Z.M8.011 do 014) i usvojeno još

6 novih standarda (JUS Z.M8.015 do 020) koji se odnose

na razna ispitivanja napurnijene transportne ambalaže.

3.3 Standardizacija terminologije, kodifikacije, klasifikacije i simbola

Za razliku od prethodnih grupa u ovoj grupi za sada nema jugoslovenskih standarda niti će ih biti u dogledno vreme.

Problemi usklađivanja interesa raznih zemalja u okviru ISO odrazili su se i na usvajanje nekih značajnih ISO standarda iz ove grupe. Analogno tome i činjenici da se rad Zavoda, zbog nedovoljnog broja stručnjaka, zasniva na prenošenju ı prihvatanju ISO standarda usledilo je nedonošenje odgovarajućih jugoslovenskih standarda.

Posebno mesto u ovoj grupi zauzimaju, zbog svog značaja sledeći dokumenti ISO koji će posle usvajanja od strane ISO biti i predmet naše nacionalne standardizacije: — prednacrt (ISO/DP 5988) — Ambalaža. Terminologija i klasifikacija;

predlog (ISO/R 780) za reviziju preporuke: Oznake (simboli) za rukovanje ı skladištenje proizvoda; prednacrt: Terminologija u oblasti procesa pakovanja i mašina za pakovanje.

U ovom području Je veoma aktivna ı regionalna organizacija SEV, ali Zavod iz već pomenutih razloga nije u stanju da aktivno prati njen rad i koristi njene standarde kao osnovu za izradu jugoslovenskih standarda.

4. ZAKLJUČAK

Zahtevi koje ambalaža mora da ispuni, da bi opravdala svoju upotrebnu vrednost su brojni. Oni se odnose na sve faze kretanja proizvoda od procesa proizvodnje preko fransporino-manipulativnih operacija i skladištenja do krajnjeg korisnika-potrošača. Analogno zahtevima svake pojedine faze i uslovi koje mora da ispuni ambalaža su različiti među kojima su najvažniji:

— zaštita ili očuvanje kvaliteta sadržaja (proizvoda) u

ambalaži;

Standardizacija 1983./br. 7-8